Çin’in dış ticaret fazlası 1 trilyon doları aşarak rekor kırdı
Resmi verilere göre, Çin’in ihracatı kasım ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5,9 artış gösterdi. İthalattaki artış ise yüzde 2’nin hemen altında kaldı. Bu toparlanma, ekim ayında ihracatta yaşanan yüzde 1’lik sürpriz daralmanın ardından geldi.
Gümrük verileri, Çin’in en büyük ticaret ortaklarından ABD’ye yapılan sevkiyatların yıllık bazda yüzde 29 oranında sert bir düşüş kaydettiğini ortaya koydu. Ancak ABD ile ticaret zayıflarken, Pekin yönetiminin ihracat pazarlarını Güneydoğu Asya, Afrika, Avrupa ve Latin Amerika genelinde çeşitlendirme stratejisi meyvelerini vermeye başladı. Kasım ayında dünya genelindeki toplam ihracat 330,3 milyar dolara ulaşarak ekonomistlerin tahminlerini aştı. İthalat ise 218,6 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
FactSet tarafından derlenen verilere göre, bu yılın ilk 11 ayında elde edilen yaklaşık 1,08 trilyon dolarlık dış ticaret fazlası, 2024 yılının tamamındaki 992 milyar dolarlık fazlayı geride bırakarak tarihi bir rekora imza attı.
ABD ile ticaret ateşkesi ve tarife indirimleri
Ekim ayı sonlarında Güney Kore’de ABD Başkanı Donald Trump ile Çin lideri Şi Cinping arasında gerçekleşen görüşmede, taraflar arasında bir yıllık "ticaret ateşkesi" sağlanmıştı. Anlaşma kapsamında ABD, Çin mallarına uyguladığı bazı gümrük vergilerini düşürürken, Çin de nadir toprak elementlerine ilişkin ihracat kontrollerini durdurma sözü vermişti.
ING Bank Büyük Çin Bölgesi Başekonomisti Lynn Song, konuya ilişkin raporunda, "Kasım ayı ihracat verilerinin tarife indirimlerini henüz tam olarak yansıtmadığı muhtemel. Bu etkinin önümüzdeki aylarda verilere yansımasını bekliyoruz" değerlendirmesinde bulundu.
Resmi anketlere göre Çin’in fabrika faaliyetleri kasım ayında üst üste sekizinci ay daralma kaydetti. Ekonomistler, ABD-Çin ticaret ateşkesinin ardından dış talepte kalıcı bir toparlanma olup olmadığını belirlemek için henüz erken olduğu görüşünde birleşiyor. Buna rağmen ihracatın güçlü seyretmesiyle birlikte, Çin’in bu yıl için belirlediği yaklaşık yüzde 5’lik yıllık büyüme hedefini tutturması bekleniyor.
Pekin’in 2026 planı: İstikrar ve ileri imalat
Çinli liderler, ekim ayında yapılan üst düzey toplantıda önümüzdeki beş yıl için "ileri imalat" sektörüne odaklanılacağını duyurmuştu. Ayrıca ticaret dengesizliklerinin giderilmesine yardımcı olabilecek iç tüketimin artırılması gerekliliği vurgulanmıştı.
Xinhua haber ajansına göre, Çin Komünist Partisi Politbürosu, Devlet Başkanı Şi Cinping liderliğinde pazartesi günü toplanarak 2026 yılı ekonomik planlarını masaya yatırdı. Toplantıda liderler, "istikrarı sağlarken ilerlemeyi sürdürme" hedefini yineledi. Toplantıdan yansıyan notlarda, küresel "ticaret mücadeleleri" karşısında Çin’in iç ekonomik çalışmalarını daha iyi koordine etmesi gerektiği belirtildi. İş dünyası ve yatırımcılar, gelecek yılın ekonomik önceliklerinin detaylandırılacağı ve bu ayın sonlarında yapılması beklenen Merkezi Ekonomik Çalışma Konferansı’na odaklanmış durumda.
Morgan Stanley: Çin’in pazar payı artacak
BNP Paribas Asset Management Küresel Piyasa Stratejisti Chi Lo, ticaretin çeşitlendirilmesinin, Çin’in ticaret savaşlarıyla mücadele etmesi ve dış şokları yönetmesi için uzun vadeli bir strateji olmaya devam edeceğini belirtti. Lo, geçici ateşkese rağmen Çin-ABD ilişkilerinin bir çıkmazda kalması nedeniyle istikrarlı bir küresel ticaret ortamının uzun sürmesinin pek olası olmadığını ifade etti.
Buna karşın bazı ekonomistler, Çin’in ihracat pazarındaki payını artırmaya devam edeceği görüşünü koruyor. Morgan Stanley, Çin’in küresel ihracattaki pazar payının şu anki yüzde 15 seviyesinden 2030 yılına kadar yüzde 16,5’e yükseleceğini öngörüyor. Banka bu artışın, Çin’in ileri imalat yetenekleri ile elektrikli araçlar, robotik ve batarya gibi yüksek büyüme gösteren sektörlerdeki avantajından kaynaklanacağını belirtiyor.
Morgan Stanley Asya Başekonomisti Chetan Ahya, yakın tarihli bir notunda, "Israrcı ticaret gerilimlerine, devam eden korumacılığa ve G20 ekonomilerinin aktif sanayi politikalarına rağmen, Çin’in küresel mal ihracat pazarında daha fazla pay kazanacağına inanıyoruz" ifadelerini kullandı.
