Başarılı liderlerin kullandığı dört maske

Kimi lider, kararlılık ve otoriteyi temsil eden erkeksi bir duruşla güçlü görünmeye çalışırken, kimisi empati ve uyum odaklı kadınsı bir enerjiyi öne çıkarır. Ancak bu iki uç arasında denge kurmak sağlıklı bir liderliğin temelini oluşturur. Denge bozulduğunda ise ya mesafe ya da aşırı özveri ortaya çıkar.

Maskeler neden ortaya çıkıyor?

Her lider, belli ölçüde bir “maske” takar. Bu bazen bir koruma zırhıdır, bazen de duygusal bir bağ kurma aracıdır. Toplumun liderlerden “her zaman güçlü görünmelerini” beklemesi, bu maskelerin oluşumunda büyük rol oynar. Belirsizlik anında kendinden emin görünme zorunluluğu, otoriteye dair toplumsal beklentiler ve meşguliyetin başarıyla özdeşleştirilmesi, bu davranış kalıplarını besler.

Zamanla koruyucu maskeler birer bariyere dönüşür. Bu nedenle asıl mesele maskeleri tamamen kaldırmak değil, onları fark etmek ve hangi durumda fayda, hangi durumda zarar getirdiklerini anlamaktır.

Eril ve dişil enerjiyi dengelemek

Kadın liderler özellikle “çok yumuşak” ya da “fazla sert” algılanma riskiyle karşı karşıya kalır. Oysa etkili liderler, bu iki gücü bastırmak yerine bilinçli biçimde bütünleştirmeyi öğrenir.

Eril enerji, net sınırlar ve kararlılık getirirken; aşırıya kaçtığında soğuk ve mesafeli bir imaj yaratabilir. Dişil enerji ise uyum ve empatiyi güçlendirir, ancak fazlası duygusal yorgunluk ve özveri tuzağına dönüşebilir.

Noria’nın kurucu ortağı Allie Stark, bu konuda şöyle diyor:

“Liderlerin duygusal benliklerini işe tam olarak koyabilmeleri için önce bu tür bir liderliği modellemeleri gerekir. Güven, saygı ve uyum zamanla tutarlı, dürüst davranışlarla inşa edilir.”

“Ben hallederim” maskesi

Birçok lider için “her şeyin üstesinden gelebilirim” düşüncesi başlangıçta güven verir. Ancak zamanla bu tutum, yükü tek başına taşıma zorunluluğuna dönüşür. Sürekli soğukkanlı ve güçlü görünmeye çalışmak, lideri yalnızlaştırır ve tükenmişliğe sürükler.

ClearEdge CEO’su Leslie Vickrey, bu maskenin en tehlikeli yanını şöyle anlatıyor:

“Belirsizliği kabul etmek başarısızlık gibi hissettirebilir. Ancak ‘ben hallederim’ yaklaşımı, liderliğin en büyük tuzaklarından biridir.”

Vickrey’e göre, hataları paylaşmak ve yardım istemek bir zayıflık değil, öğrenmenin ön koşuludur:

“Takımımdan sürekli gelişmelerini bekliyorsam, onların da benim öğrenmeye açık olduğumu görmeleri gerekir.”

Hiper üretkenlik maskesi

Modern iş kültürü, sürekli meşgul olmayı başarıyla eş tutuyor. Bu nedenle birçok lider, değerini kanıtlamak için sürekli üretken olma baskısı hissediyor. Ancak “hep meşgul” görünmek gerçek ilerlemenin yerini alıyor.

fEMPOWER Publications CEO’su Sabrina Greer, bu durumu şöyle özetliyor:

“Gerçek bağlılık insanı geliştirir, tükenmişlik ise korkudan doğar. Yaratıcılık, koşuşturmada değil, durup nefes aldığımız anlarda ortaya çıkar.”

Mikro yönetim maskesi

Kontrol etme ihtiyacı, genellikle güvensizlik ve kaygıdan beslenir. Mikro yönetici maskesi takan liderler, sürecin her adımına müdahale eder. Oysa delegasyon, sadece görev devri değil, aynı zamanda güven ve iletişim göstergesidir.

Kariyer koçu Michelle Enjoli, bu konuda şunu vurguluyor:

“Liderler kontrolü bırakmaya başladığında ekipte beklenmedik bir güç ortaya çıkar. Önemli olan ‘nasıl’ sorusuna değil, ‘ne’ ve ‘neden’e odaklanmaktır.”

Maskeleri tanımak liderliği dönüştürür

Her maskenin bir işlevi vardır; asıl tehlike, bu davranışların kalıcı bir kimliğe dönüşmesidir. Liderlik, maskesiz olmak değil, maskenin ardındaki yüzü koruyabilmektir.

Gerçek liderler, güçlü görünme zorunluluğuna değil, insani bağlantıya yatırım yapar. Çünkü tükenmişliğin panzehiri, mükemmellik değil; yardım isteme cesaretidir.