Küresel borçta tarihi zirve: IMF 2029’u işaret etti
IMF, konuyu detaylandırdığı “Daha Akıllıca Harcama: Verimli ve İyi Tahsis Edilmiş Kamu Harcamaları Ekonomik Büyümeyi Nasıl Artırabilir?” başlıklı Ekim ayı Mali İzleme Raporu’nda değerlendirdi.
Raporda, küresel borcun artış eğrisinin pandemi öncesi tahminlere kıyasla daha dik olduğu vurgulandı. Risk dağılımının geniş olduğu ve borcun hızla yükselme eğilimi gösterdiği belirtilen çalışmada, yüzde 5 olasılıkla borcun 2029’da GSYH’nin yüzde 123’üne ulaşabileceği ifade edildi.
Büyük ekonomiler borç yükünde önde
Raporda, ülkeler arasında borç görünümünün farklılık gösterdiğine dikkat çekildi. Birçok büyük ekonomi, GSYH’ye oranla yüzde 100’ün üzerinde kamu borcuna sahip veya bu eşiği aşma yolunda ilerliyor.
Gelecek beş yılda, GSYH’nin yüzde 100’ünü aşan ülke sayısının kademeli olarak azalması beklenirken, bu ülkelerin dünya ekonomisi içindeki payının artacağı öngörülüyor. IMF, G20 ülkeleri arasında Kanada, Çin, Fransa, İtalya, Japonya, Birleşik Krallık ve ABD’yi öne çıkararak, bu ülkelerin güçlü devlet tahvili piyasaları ve geniş politika seçenekleri sayesinde mali risklerinin “orta” düzeyde olduğunu kaydetti.
Gelişmekte olan ülkeler daha kırılgan
Buna karşın birçok gelişmekte olan ve düşük gelirli ülke, borç seviyeleri düşük olsa bile mali açıdan ciddi zorluklarla karşı karşıya bulunuyor. 2021’de GSYH’nin yüzde 60’ının altında borca sahip ülke sayısı 100’ün üzerine çıkarken, bu ülkelerin dünya ekonomisindeki payının yüzde 30’un altında olduğu belirtildi.
Raporda, bu ülkelerin sınırlı politika seçenekleri ve finansmana erişim sorunları nedeniyle 55 ülkenin GSYH’ye oranla düşük borç taşımasına rağmen borç sıkıntısı veya yüksek risk altında olduğu vurgulandı.
Mali disiplin öncelik olmalı
IMF raporu, küresel mali risklerin giderek arttığına dikkat çekti. Faiz oranlarındaki yükselişin bütçeler üzerinde baskı yarattığı belirtilirken, savunma, doğal afetler, teknolojik dönüşüm ve demografi gibi alanlarda bekleyen harcamaların kamu giderlerini artıracağı ifade edildi.
Raporda, mali sürdürülebilirliği sağlamak ve olası şoklara karşı tamponlar oluşturmak için maliye politikasına öncelik verilmesinin kritik önemde olduğu vurgulandı.
