Hazır giyimde açık büyüyor: 2 milyar dolar kayıp
Dün yayımladığımız "İmalattan hizmete kaçış" başlıklı haberimizde, hazır giyim ve tekstil sektörünün son dönemdeki ekonomik sıkışıklığını ve istihdamdaki düşüşünü ele almıştık. Bugün ise Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Toygar Narbay’ın değerlendirmeleriyle sektördeki kritik tabloyu çarpıcı verilerle ortaya koyuyoruz. Narbay, 2022’den bu yana uygulanan sıkı para ve yüksek faiz politikasının üretimi ve ihracatı zora soktuğunu, sektörde 400 bin kişilik istihdam kaybı yaşandığını açıkladı.
Dış ticarette makas açılıyor 
2022 yılında 30,8 milyar dolar üretim büyüklüğüne ulaşan hazır giyim sektörü, yüzde 22 kapasite kaybı ile 2025 yılı sonunda 24 milyar dolar büyüklüğe gerileyecek ve yaklaşık 6,8 milyar dolarlık atıl bir kapasiteye ulaşacak. 2022 yılında 735 bin kişi olan istihdam da 2025 sonunda 527 bin kişiye gerileyecek ve yüzde 28 daralmayla 208 bin kişilik kayıp yaşamış olacak. TGSD verilerine göre, sadece 2025’in ilk altı ayında 300 firma konkordato ilan etti, ilk üç ayda ise 2 bin 300 sektör firması faaliyetini durdurdu. Hazır giyimde 2025’in ilk yedi ayında ihracat yüzde 6,2 düşerek 9,7 milyar dolara gerilerken, ithalat yüzde 29 arttı. Bu ivmeyle yıl sonunda yaklaşık 2 milyar dolarlık üretim kaybı ve 100 bin kişilik yeni bir istihdam kaybı bekleniyor.
“İthalatçıyı ihya eden bir politika”
Merkez Bankası politikalarının enflasyona ve sektörün üretim kaslarının kaybolmasına neden olduğunu söyleyen Narbay, “Sadece döviz kurunu baskılayarak enflasyonu düşürmeyi hedefleyen bu süreç, enflasyonun istenilen hızda düşürülememesi nedeniyle ihracatçıyı giderek çıkmaza sürüklerken ithalatçıyı ve carry trade yapanları ise ihya eden bir politika seti haline geldi” diyor.
Narbay, maliyetlerdeki dramatik artışlara da dikkat çekerek, “2022-2024 döneminde iş gücü maliyeti yüzde 249, finansman maliyeti yüzde 258 arttı; döviz kuru ise sadece yüzde 101 yükseldi. İhracatçımız artık rakiplerine göre yüzde 60’a varan oranda daha pahalı” açıklamasını yapıyor.
“Devlet desteği artık bir tercih değil, zorunluluk”
TGSD'nin acil çözüm çağrısı yaptığı konuların başında ise döviz kuru ve finansman geliyor. Narbay’a göre, ihracatçılara, yaptıkları net ihracatın yüzde 10’u kadar döviz dönüşüm desteği sağlanmalı, Eximbank teminat oranları düşürülmeli ve Kredi Garanti Fonu (KGF) acilen devreye alınarak teminatlar tamamlanmalı, iş gücü maliyetlerini azaltacak bölgesel ücret destekleri uygulanmalı. Ayrıca Eximbank kredilerinin ihracatın yüzde 16’sına ulaşması, vadelerin uzatılması ve kredi limitlerinin artırılması gerektiğini söyleyen Narbay, “Faiz artık enflasyonun sebebi haline geldi. Bu gidişle daha fazla firma kapanır, istihdam kaybı hızlanır” uyarısında bulundu.
