Dünya savunma devleri listesinde beş Türk şirket yer aldı
SIPRI raporuna göre, savunma sektöründeki en büyük 100 şirketin toplam silah ve askeri hizmet gelirleri, 2024’te önceki yıla göre yüzde 5,9 artışla 579 milyar dolara ulaştı. Bu rakam, sektör için bir rekor anlamına geliyor. Artışlar özellikle Avrupa ve ABD merkezli şirketlerden kaynaklandı; Asya ve Okyanusya bölgesinde ise büyüme sınırlı kaldı. Raporda, Ukrayna savaşı, İsrail’in Gazze’ye yönelik operasyonları ve artan küresel jeopolitik gerilimler ile askeri harcamaların yükselmesi bu artışın başlıca nedenleri olarak gösterildi.
ABD şirketleri zirvede
Listenin tepesinde 2018’den bu yana ABD merkezli şirketler bulunuyor. Lockheed Martin, RTX (eski adıyla Raytheon Technologies) ve Northrop Grumman, en büyük üç savunma firması olarak sıralandı. ABD’li 39 şirketin 2024’teki toplam silah satışı 334 milyar dolara ulaşarak dünya pazarının yaklaşık yarısını karşıladı.
Öne çıkan bir başka gelişme ise SpaceX’in ilk kez listeye girmesi oldu. Elon Musk’ın şirketi, savunma gelirlerini bir yılda iki kattan fazla artırarak 1,8 milyar dolara ulaştırdı. Öte yandan, F-35 savaş uçakları, Columbia sınıfı denizaltılar ve Sentinel kıtalararası balistik füzeler gibi ABD projelerinde üretim gecikmeleri ve bütçe aşımları yaşandı.
Çin ve Avrupa’nın durumu
Çin’in önde gelen savunma şirketlerinin gelirleri 2024’te bir önceki yıla göre yüzde 10 düşerken, Japon şirketleri yüzde 40, Alman şirketleri ise yüzde 36 gelir artışı kaydetti. Avrupa merkezli 26 şirketin toplam silah satışları ise 151 milyar dolara ulaşarak yüzde 13 büyüdü.
Almanya’da, Rusya-Ukrayna savaşı sonrası ordunun yeni silah talepleri nedeniyle Rheinmetall, ThyssenKrupp, Hensoldt ve Diehl’in satışları 14,9 milyar dolara çıkarak yüzde 36 arttı. Özellikle Rheinmetall’ın satışları yüzde 46,6 artışla 8,24 milyar dolara ulaştı.
Ukrayna ve Rusya’da ise savunma şirketlerinin gelirlerinde önemli değişimler gözlendi. Ukrayna’nın JSC Ukrainian Defense Industry firması satışlarını yüzde 40,7 artırarak 3,01 milyar dolara çıkarırken, Rus şirketleri Rostec ve United Shipbuilding’in toplam gelirleri 31,2 milyar dolara yükseldi. Rus ordusunun iç talepleri, ihracattaki kayıpları fazlasıyla telafi etti.
Türk şirketleri büyüyor
SIPRI listesinde 5 Türk firması yer aldı. Türk savunma şirketlerinin toplam geliri, 2024’e göre yüzde 11 artışla 10,1 milyar dolara ulaştı. Listede yer alan firmalar ve sıralamaları şöyle:
-ASELSAN: 3,47 milyar dolar, 47’nci sıra
-Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ/TAI): 2,16 milyar dolar, 65’inci sıra
-Baykar: 1,9 milyar dolar, 73’üncü sıra
-Roketsan: 1,39 milyar dolar, 87’nci sıra
-Makine ve Kimya Endüstrisi AŞ (MKE): 1,21 milyar dolar, 93’üncü sıra (ilk kez listeye girdi)
