2013’ten bu yana en sert düşüş: Altın, gümüş ve platin neden değer kaybetti?

Altının değeri dün yüzde 5’ten fazla düştü ve bu, metalin on yıldan uzun süredir yaşadığı en büyük günlük düşüş oldu. Bu durum, yatırımcıların rekor kıran alım çılgınlığından geri adım atmasıyla birlikte daha geniş çaplı bir satış dalgasına öncülük etti.

Öne çıkanlar

• Altın vadeli işlemleri salı günü yüzde 5,2 düşerek yaklaşık 4 bin 130 dolara geriledi. Gün içinde yüzde 6,3’e kadar düşerek, Haziran 2013’teki yüzde 6,3’lük sert düşüşten bu yana görülen en büyük anlık değer kaybını yaşadı.

• Bu yıl sırasıyla yüzde 60 ve yüzde 66 artış göstererek altının (yüzde 54) önüne geçen gümüş ve platin vadeli işlemleri de sırasıyla yüzde 6,7 ve yüzde 7,2 oranında düştü.

• Standard Chartered analisti Suki Cooper’a göre bu yıl hızla yükselen metallerde yaşanan satış dalgası sürpriz değil. Cooper, yatırımcıların daha önce güvenli liman olarak gördükleri bu varlıklardan geri çekildiğini ve piyasanın “teknik bir düzeltme” yaşadığını söyledi. Ayrıca, “yatırımcı evreninin hızla genişlediğine” dikkat çekti.

• TD Securities’in küresel emtia stratejisi başkanı Bart Melek Bloomberg’e yaptığı açıklamada, değerli metal satıcılarının “çok güçlü bir rallinin ardından kar realizasyonu yaptıklarını” söyledi ve son yükselişlerin tarihsel olarak sürdürülebilir olmadığını ifade etti.

• Altın fiyatları genellikle ABD doları güçlendikçe düşme eğilimi gösteriyor; çünkü doların değer kazanması külçeyi diğer ülkelerdeki yatırımcılar için daha pahalı hale getiriyor. Dolar endeksi salı  günü yüzde 0,4 arttı.

Bu yıl altın fiyatları ne kadar yükselebilir?

Bank of America bu ayın başlarında altın için fiyat tahminini artırarak, 2026 yılı için ons başına beş bin dolarlık hedef veren ilk büyük banka oldu. HSBC ise metale yönelik olumlu tutumunu korurken geçen hafta daha temkinli bir görünüm sundu ve 2025 ortalama altın fiyatı hedefini 3 bin 125 dolardan 3 bin 950 dolara yükseltti. Ekonomistler daha önce altın konusunda karamsardı: JPMorgan, şubat ayında yıl sonu için 2 bin 950 dolarlık hedef belirlerken, Citigroup ve Goldman Sachs sırasıyla yıl sonu ve 2026 ortası için 3.000 dolarlık hedefler koymuştu.

Bu yıl gümüş fiyatları ne kadar yükselebilir?

Bank of America, benzer şekilde gümüş için fiyat hedefini yükseltti ve metale yönelik tahminini ons başına 65 dolara çıkardı. Ancak analistler, likiditenin artması ve talebin düşmesiyle birlikte fiyatların dalgalı hale gelebileceği konusunda uyarıda bulundu; buna rağmen gümüş, yatırımcılar arasında popüler kalmaya devam ediyor. Goldman Sachs, geçen hafta yaptığı açıklamada, hükümetin kapanması ve ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz indirimi beklentileri sürerken gümüş fiyatlarının yükselmeye devam etmesinin muhtemel olduğunu yazdı. Fed yetkililerinin bu yıl iki kez daha faiz indirimi yapma konusunda bölünmüş olduğu biliniyor.

Arka plan

Goldman Sachs analisti Lina Thompson’a göre bu yıl metaller, ABD Başkanı Donald Trump’ın yaygın gümrük tarifeleri ve artan enflasyon gibi yüksek ekonomik ve politik belirsizlik dönemlerinde değer kazandı. Milyarder hedge fon yöneticisi Ray Dalio daha önce, bu gibi dönemlerde diğer varlıkların (örneğin hisse senetlerinin) kötü performans gösterdiği zamanlarda, altın ve diğer değerli metallere yönelmenin mantıklı olduğunu söylemişti ve bu varlıkların “çok iyi performans gösterdiğini” belirtmişti.

Gümüş, bu yıl metalin küresel ticaret merkezi olan Londra’daki stoklarının tükenmesi nedeniyle değer kazandı. Greenland Investment Management’tan Anant Jania, Bloomberg’e verdiği demeçte “şu anda hiçbir likidite bulunmadığını” söyledi. Gümüş ve altın genellikle birlikte hareket eder ve güvenli liman varlıkları olarak görülür ancak Goldman Sachs analistleri, merkez bankalarından gelen talep tarafından desteklenen altına kıyasla, gümüşte “daha fazla dalgalanma ve aşağı yönlü risk” beklediklerini belirtti. Platin ise güvenli yatırım olarak görülmesinin yanı sıra kuyumculardan ve otomotiv sektöründen gelen güçlü talep nedeniyle değer kazandı.

Altın ithalatında düşüş, gümüşte artış

Borsa İstanbul Kıymetli Madenler Piyasası verilerine göre ocak-eylül döneminde Türkiye'nin altın ithalatı 88,06 ton olarak açıklandı. 2024 aynı döneminde rakam 125,7 tondu. Geçen yıl aynı dönemde 406 ton olan gümüş ithalatı ise 480,9 tona yükseldi. Eylül ayında altın ithalatı 9,46 ton, gümüş ithalatı ise 116,59 ton olarak kaydedildi. Geçen yılın aynı dönemine kıyasla altın ithalatı yüzde 15 artış gösterirken, gümüşte artış oranı 2,5 katı aştı.