Japonya’nın ilk kadın başbakanı Sanae Takaichi tartışılıyor

Japonya'da, kadınlar uzun zamandır iş dünyası, hükümet ve toplumun en yüksek seviyelerinde temsil edilmiyor. Bu durum, onların çocuk bakımı ve ev işlerinden orantısız bir şekilde sorumlu olmaları beklenen bir kültürün ürünü. Ancak bu hafta ülke önemli bir dönemece giriyor: Margaret Thatcher'ı idolü olarak kabul eden, sert sağcı bir milletvekili olan Sanae Takaichi'nin, Japonya'nın bir sonraki başbakanı olarak atanması bekleniyor. Bu, Japonya tarihinde bu rolde görev yapan ve yüzyıllar sonra Japon hükümetinin zirvesine çıkan ilk kadın olacak.

64 yaşındaki Takaichi, Japonya'da bölücü bir figür olarak görülüyor ve cam tavanı kırması, farklı tepkilerle karşılandı. Destekçileri, onun Japonya'nın erkek egemen kültürünün zorluklarını birinci elden bilen bir öncü olduğunu savunuyor. Aktivistler ve akademisyenler, onun Japon kadınlarını geri tutan politikaları sürdürmesinden endişe ediyor. Siyasi rakipleri ise onu, partisindeki erkeklerin kuklası olmakla suçluyor; yakın zamanda bir erkek milletvekili, onu güçlü bir siyasi fraksiyonla evlenen bir gelin olarak tanımladı.

Ancak birçok Japon kadını, Takaichi'nin güçlü kadın liderlerin imajını normalleştirmeye yardımcı olacağına ve platformunu, çocuk bakımı erişimini genişletmek gibi aile dostu politikaları teşvik etmek için kullanacağı konusunda umutlu. New York Times’ın haberine göre Tokyo'daki Otsuma Kadınlar Üniversitesi'nde birinci sınıf öğrencisi olan 19 yaşındaki Hikari Minagawa, “Bu Japonya için bir ilk. Takaichi'nin kadınların siyasetçi ve temsilci olmalarını kolaylaştırmasını istiyorum. Kadınlar için siyasi dünyaya güvenle adım atmak… Bence o bunu başarabilecek” dedi. 

Takaichi'nin cinsiyet konusundaki görüşleri karmaşık. Diğer muhafazakar kadın politikacılar gibi, Margaret Thatcher ve İtalya Başbakanı Giorgia Meloni gibi isimler de dahil, Takaichi de eleştirmenlerinin kadın haklarını zayıflatan politikaları benimsediğini söylediği bazı politikaları destekledi. Uzun yıllardır süregelen, evli çiftlerin aynı soyadını taşımasını zorunlu kılan yasada değişiklik yapılmasına karşı çıkmış ve Japonya'nın imparatorluk ailesinin erkek soyunu korumaya yönelik çabalarına destek verdi.

Dört erkek rakibini geçti

Bazı aktivistler, akademisyenler ve politikacılar, Takaichi'nin başbakanlık görevinde kadınlar için çok az şeyin değişeceğinden endişe ediyor. Takaichi, bu ay hükümetin Liberal Demokrat Partisi'nin başkanı olarak seçildi ve bu görevde dört erkek rakibini geride bıraktı. Gençlik savunuculuğu yapan No Youth No Japan grubunun kurucusu Momoko Nojo, Takaichi'nin seçilmesini "çok sembolik" olarak nitelendirdi. Ancak birçok L.D.P. yetkilisi ve seçmeninin muhafazakar ideolojileri göz önüne alındığında, “Kadınlar için durumun iyileşmeyeceğini” ekledi. Nojo, “O, bu adımı atan ilk kadın. Ama bu pozisyona, toplumda cinsiyet eşitliğini teşvik etmek yerine, engelleyerek geldi. Çok fazla ilerleme kaydedeceğini düşünmüyorum” dedi. 

Japonya kadın temsilinde geride

Japonya, kadınlara siyasi güç verme konusunda uzun süredir diğer demokratik ülkelerin gerisinde. Geçen ay itibariyle, kadınlar Japonya Parlamentosu'nun alt meclisindeki sandalyelerin yaklaşık yüzde 16'sını tutuyor ve bu oran Japonya'yı, 183 ülke arasında kadın temsili açısından 141. sıraya yerleştiriyor. Geçen yıl yapılan genel seçimde 73 kadın milletvekili seçildi, bu bir rekor. Ancak kadınlar hala hükümetin en yüksek seviyelerinde nadir olacak bulunuyor. Ülkedeki mevcut kabinede yalnızca iki kadın var.

İş dünyasında, Japonya'nın kadın işgücüne katılım oranı, Amerika Birleşik Devletleri de dahil olmak üzere birçok gelişmiş ekonomiyi geride bırakıyor. Ancak çok sayıda kadın nispeten düşük pozisyonlarda görev yapıyor. Yakın zamanda yapılan, 20 binden fazla Japon şirketinin verilerini derleyen Teikoku Databank tarafından yapılan bir ankete göre Japonya'daki şirketlerin yarısından fazlasında sadece erkeklerden oluşan yönetim kurulları bulunuyor.

Japonya medyasında Takaichi, geçen yıl boyunca birçok ağır seçim yenilgisi alan ve son olarak 26 yıl boyunca ana koalisyon ortağını kaybeden L.D.P.'nin enerjik yeni yüzü olarak tanıtılıyor. Ancak bazı analistler, Takaichi'nin yükselmesinin, cinsiyet eşitliğinden daha çok partisinin değişime olan istekliliğiyle ilgili olabileceğini savunuyor.