İsviçreli seçmenler süper zenginler için yüzde 50 veraset vergisini reddetti

Dünya genelinde hükümetlerin servet dağılımı ve vergilendirme politikalarını tartıştığı bir dönemde sandığa giden İsviçre halkı, süper zenginlere yönelik yüksek oranlı veraset vergisi teklifini ezici bir çoğunlukla geri çevirdi.

İsviçreli seçmenler pazar günü gerçekleştirilen ve ülke tarihinin en çekişmeli oylamalarından biri olarak görülen referandumda, süper zenginlere yüzde 50 oranında veraset vergisi getirilmesi teklifini reddetti. Nüfusun yaklaşık yüzde 42'sinin katılım gösterdiği oylamada, "hayır" oyu kullananların oranı yüzde 80'i aştı. Düzenlemeye karşı çıkan kesimler, az farkla alınacak bir yenilginin dahi gelecek yıllarda benzer vergi tekliflerinin önünü açabileceğinden endişe ediyordu.

Referandum, ülkelerin mali teşviklerle varlıklı aileleri cezbetmeye çalıştığı veya aşırı servet olarak gördükleri varlıkları vergilendirmek istediği küresel bir ayrışma döneminde gerçekleşti.

Genç Sosyalistlerin teklifi kabul görmedi

Aşırı solcu Genç Sosyalistler partisi tarafından sunulan teklif, 50 milyon İsviçre frangı (yaklaşık 2,6 milyar TL) üzerindeki mülk ve transferlere yüzde 50 oranında federal veraset ve intikal vergisi getirilmesini öngörüyordu. Bu adım, İsviçre'nin merkezi olmayan ve düşük yükümlülük içeren vergilendirme geleneğinden dramatik bir kopuş anlamına geliyordu. Teklife göre elde edilecek gelir iklimle ilgili harcamalara tahsis edilecekti.

Federal hükümet, İsviçre'nin uluslararası düzeyde hareketli sermaye için istikrarlı bir merkez olma cazibesine zarar vereceği uyarısında bulunarak girişime karşı çıktı. Teklifin başlangıçta geriye dönük işleyecek şekilde tasarlanması iş dünyası grupları ve vergi hukukçularından sert tepki görmüş, bu madde daha sonra yumuşatılmıştı.

Financial Times'ın haziran ayında bildirdiğine göre bu hamle, İsviçreli aile ofisleri ve oylama öncesinde yer değiştirme seçeneklerini gözden geçiren varlıklı sakinler arasında derin bir endişeye yol açtı. Ekonomistler ve avukatlar, bu tedbirin serveti likit olmayan varlıklara bağlı aile şirketlerinin devir planlamasını olumsuz etkileyebileceği uyarısında bulundu.

Bankacılardan "sağduyu" yorumu

İsviçreli özel banka Lombard Odier'in yönetici ortağı Frédéric Rochat, sandıktan çıkan net sonucun İsviçre sağduyusunun galip geldiğini gösterdiğini belirterek halkın ülkenin politikalarının istikrarlı ve öngörülebilir kalmasını istediğini, gereksiz gürültü çıkaran popülizmi reddettiğini ifade etti.

KPMG İsviçre vergi uzmanı Philipp Zünd ise "evet" oyunun İsviçre vergi ortamında önemli bir değişiklik yaratacağını, ancak seçmenlerin kararıyla İsviçre'nin istikrarlı bir iş merkezi olma itibarının pekiştiğini kaydetti.

Küresel servet yarışında farklı yaklaşımlar

İsviçre'deki oylama, hükümetlerin varlıklı bireylere yaklaşımlarının keskin bir şekilde ayrıştığı bir döneme denk geldi. Bazı finans merkezlerinde zengin aileleri çekme yarışı hız kazandı. Dubai, Abu Dabi, Hong Kong ve Singapur, küresel süper zenginlerin özel yatırım araçları olan tek aileli ofisleri çekmek için vergi imtiyazları ve hafif düzenlemeler sunuyor. 2023 yılında tahminen 2 bin 700 aile ofisine ev sahipliği yapan Hong Kong, 2025 sonuna kadar 200 ofis daha çekmeyi hedefliyor.

Diğer tarafta ise ülkeler kuralları sıkılaştırıyor veya vergileri artırıyor. İtalya, Milano merkezli olmak üzere yabancı gelirler için uyguladığı sabit oranlı vergi rejimi kapsamında ülkeye girişlerde artış yakalamıştı. Ancak hükümet ekim ayında yaptığı açıklamada, bu vergiyi gelecek yıldan itibaren yüzde 50 oranında artırarak 300 bin euroya çıkarmayı planladığını duyurdu.

İngiltere Maliye Bakanı Rachel Reeves, geçen yılki ilk bütçesinde, daimi evlerinin denizaşırı ülkelerde olduğunu beyan eden İngiltere sakinlerinin yabancı gelir ve kazançları üzerinden vergi ödemekten kaçınmalarına olanak tanıyan "non-dom" statüsünün kaldırılacağını doğrulayarak süper zenginlere yönelik tedbirleri sıkılaştırdı.

İsviçreli avukatlar, referandum teklifinin yarattığı belirsizliğin, İngiltere'deki "non-dom" değişikliğinin ardından ülkeye gelmesi muhtemel vergi mükelleflerini caydırdığını ve birçoğunun İsviçre yerine İtalya'yı tercih ettiğini belirtti. Öte yandan Fransa'da da ekim ayı sonlarında parlamento, 100 milyon eurodan fazla servet için yüzde 2, 10 milyon euro üzerindeki servet için ise yüzde 3 vergi getirilmesine yönelik teklifleri reddetti.