Chobani CEO'su Hamdi Ulukaya’dan ABD'ye uyarı: Gıda sistemi göçmen işçilere muhtaç
Chobani CEO’su Hamdi Ulukaya, ABD’de son haftalarda artan göçmen baskınlarının gıda tedarik zinciri açısından ciddi riskler barındırdığını söyledi. Forbes Türkiye'nin dolar milyarderleri Türkler listesinde 2,3 milyar dolarla 14. sırada yer alan Ulukaya, “Gerçekçi olmamız gerekiyor. Gıda sistemimizin işlemesi için göçmenlere ve çalışacak insanlara ihtiyacımız var” ifadelerini kullandı.
Trump yönetiminin göç politikalarında izlediği sertleştirme adımları, ABD’deki tarım ve gıda sektörünü doğrudan etkilemeye başladı. Sebze meyve çiftlikleri, süt ürünleri tesisleri ve son olarak Nebraska’daki bir et işleme fabrikası göçmen baskınlarının hedefi oldu. Bu durum üretimi aksatırken, hâlihazırda dar olan iş gücü havuzunun daha da daralmasına yol açtı.
Yasal göçmenler bile korku içinde
İşverenler, göç baskınlarının yalnızca belgesiz işçileri değil, yasal göçmenleri de tedirgin ettiğini belirtiyor. Birçok çalışan artık yeni işe geçmekten ya da evinden ayrılmaktan çekiniyor. ABD Çalışma Bakanlığı verilerine göre, tarım işçilerinin yaklaşık üçte ikisi yabancı doğumlu ve bu grubun %42’si yasal çalışma iznine sahip değil.
Wisconsin Üniversitesi’nin bir raporuna göre, Wisconsin eyaletindeki süt çiftliklerinde çalışan işçilerin yaklaşık yüzde 70’i yasal statüye sahip olmayan göçmenlerden oluşuyor. Wall Street Journal’ın Chicago’daki Küresel Gıda Forumu’nda bu tabloyu değerlendiren Ulukaya, “Çiftçiler göçmen işçilere fazlasıyla bağımlı” dedi.
Beyaz Saray baskıyı azaltma sinyali verdi ama belirsizlik sürüyor
Trump yönetimi geçen hafta göçmenlik yetkililerinin çiftlik, restoran ve otellerde baskın düzenlemeye ara vereceğini duyurdu. Ancak İç Güvenlik Bakanlığı, bu tür denetimlerin tamamen rafa kaldırılmadığını ve özellikle sabıka kaydı olan kişileri çalıştırdığı düşünülen işyerlerine odaklanılacağını açıkladı.
Gıda sektörü temsilcilerine göre, göçmen iş gücüne erişimde yaşanacak darboğaz tüketici fiyatlarına doğrudan yansıyabilir. Hormel Foods CEO’su Jim Snee, tesislerinde belgeli birçok göçmen çalıştırdıklarını belirterek, “Şu ana kadar doğrudan etkilenmedik ancak uzun vadede bu politikaların gıda tedarik zincirini olumsuz etkileyeceği çok açık” dedi.
Tarım sektörü Kongre’den kalıcı çözüm bekliyor
Tarım şirketleri ve sektör birlikleri, mevcut krizden çıkış için geçici işçi vizelerinin sayıca artırılmasını ve süresinin 6 aydan 12 aya çıkarılmasını talep ediyor. Amerikan Çiftçiler Federasyonu Başkanı Zippy Duvall, Kongre’ye kalıcı bir göçmenlik reformu için çağrı yaparak, “Çiftlik işçileri olmadan sebzeler tarlada kalır, meyveler toplanmaz, inekler sağılmaz. Sonuç olarak gıda arzı azalır, market fiyatları artar” dedi.
Gıda sektörü temsilcileri, göçmen emeği olmadan üretimin sürekliliğinin sağlanamayacağına dikkat çekerek, siyasi karar alıcıların bu gerçeği görmezden gelmemesi gerektiğini vurguluyor.
