Türkiye sera gazı emisyonlarını 10 yılda yüzde 35 azaltabilir
Raporda enerji dönüşümü, sanayide teknoloji yenilenmesi ve binalarda elektrifikasyon sağlanması durumunda 2053’e kadar toplam sera gazı emisyonlarının yüzde 61 oranında azaltılabileceği belirtildi. Net Sıfır hedefi için ise 265 milyar dolarlık ek yatırım gerekiyor; bu yatırımın yüzde 75’i binalar sektörüne ayrılacak.
Çalışma, Türkiye’nin 2025-2053 döneminde farklı senaryolarla emisyon azaltımını ve maliyetlerini hesapladı. Aynı zamanda rapor, Türkiye’nin bu yıl Birleşmiş Milletler’e sunacağı yeni Ulusal Katkı Beyanı (NDC) için bilimsel bir temel oluşturuyor.
Mevcut hedefler net sıfıra uyumlu değil
Türkiye, 2021’de Paris Anlaşması çerçevesinde 2053’te net sıfıra ulaşmayı taahhüt etmişti. 2022’de güncellenen NDC’de ise emisyonlarda yüzde 41 azaltım hedefi belirlenmişti. Ancak bu hedef, uzun vadede net sıfıra ulaşmayı sağlayacak sektör odaklı bir yol haritası sunmuyor. İPM raporu, referans ve net sıfır senaryolarını karşılaştırarak Türkiye’nin 2035 için belirlemesi gereken ara hedefleri ortaya koyuyor.
Elektrik sektöründe kömürden çıkış ve yenilenebilir enerji
Rapora göre, Türkiye’nin emisyonları 2035’te, 2021 yılına göre yüzde 35 azaltılarak 370 milyon tona gerileyebilir. Karbondioksit özelinde bu düşüş yüzde 40’a ulaşarak 277 milyon tona inebilir. Bu başarı, elektrik sektöründe kömürden kademeli çıkış ve rüzgar ile güneş enerjisine hızlı geçişle mümkün olacak. 2035’e kadar 9 GW batarya yatırımı ve yıllık yaklaşık 10 GW yenilenebilir enerji kurulumu öngörülüyor.
Sanayi ve ulaştırmada dönüşüm
Sanayi sektöründe Net Sıfır hedefine ulaşmak için 2035’e kadar yaklaşık 8,3 milyar dolarlık ek yatırım gerekiyor. Sanayide enerji verimliliği artışı ve elektrifikasyon ile 2025-2035 arasında yıllık ortalama yüzde 2 emisyon azaltımı sağlanabilir.
Ulaştırma sektöründe fosil yakıt yerine elektrifikasyon uygulanırsa emisyonlar 2035’e kadar yüzde 52 düşebilir. Bu dönüşüm, fosil yakıtlardan uzaklaşma sayesinde 36,5 milyar dolarlık net fayda sağlayacak.
Binalarda dönüşüm ve büyük yatırım ihtiyacı
Binalarda 2025 sonrası tüm yeni yapılar “Neredeyse Sıfır Enerjili Bina” olarak inşa edilecek. 2000 öncesi binalar kademeli olarak yenilenirken mevcut yapılarda enerji verimliliği iyileştirilecek. Isınmada fosil yakıtların tamamen terk edilmesiyle 2045’ten itibaren binalardan kaynaklanan emisyonlar sıfırlanabilir. Bu dönüşüm için yaklaşık 200 milyar dolarlık yatırım gerekiyor.
Tarımda verimlilik ve elektrifikasyon ön planda
Tarım sektöründe Net Sıfır senaryosu uygulandığında 2053’te emisyonlar 68 MtCO₂e’ye gerileyebilir. Biyogaz kullanımı, tarım makinelerinin elektrifikasyonu ve sığır yetiştiriciliğinde verimlilik artırıcı uygulamalar sayesinde önemli azaltımlar sağlanacak.
Net Sıfır hedefi için bütüncül strateji
Raporun sonuç bölümünde, Türkiye’nin tüm sektörlerde planlı ve teknolojik olarak uygulanabilir önlemlerle 2025-2035 arasında mutlak emisyon azaltımı gerçekleştirebileceği ve 2053’e kadar Net Sıfır hedefine yaklaşabileceği vurgulandı.
