Trump: Piyasalar ve borsa patlayacak

Trump'ın dün imzaladığı kararnameyle, ABD'nin ticaret yaptığı 185 ülkeye karşılıklı tarifeler uygulayacağını ve temel tarife oranının yüzde 10 olacağını duyurması dünya gündemine yerleşti. Air Force One uçağında basın mensuplarına açıklama yapan Trump, ABD'nin ticaret ortaklarına uyguladığı tarifeler dolayısıyla piyasalarda sert düşüşün beklenebileceğini söyledi. Trump, New York Borsası'nın, tarifelerin ekonomiyi resesyona sürükleyebileceği endişeleri kaynaklı günü sert düşüşle tamamlamasını değerlendirerek, "Bence her şey çok iyi gidiyor. Piyasalar patlayacak, borsa patlayacak" dedi.

"Ekonomide çok fazla sorun vardı" diye konuşan Trump, ABD ekonomisini ameliyat edilmesi gereken bir hastaya benzetti. Trump, "Hastanın durumu ağırdı. Bir operasyon geçirdi. Patlayan bir ekonomi olacak. Muhteşem olacak" ifadesini kullandı.

"İyilik isteseydik, hayır derlerdi"

Trum tarifelerden kaçınmak için ABD'de üretim yapmak isteyen şirketlerden "ülkeye trilyonlarca dolarlık yatırım" geleceğini savunarak, "Dünyanın geri kalanı anlaşma yapmanın bir yolunun olup olmadığını görmek istiyor" dedi.

Tarifeleri açıklamasının ardından ülkelerin kendilerini aradığını söyleyen Trump, "Yaptığımız işin güzelliği bu. Kendimizi sürücü koltuğuna oturtuyoruz. Bu ülkelerden bize bir iyilik yapmalarını isteseydik, 'hayır' derlerdi. Şimdi bizim için her şeyi yapacaklar." şeklinde konuştu. Trump, ABD'de halihazırda çok sayıda üretim tesisi inşa edildiğine ve artık çok sayıda inşaat işi görüleceğine dikkati çekerek, tarifelerin "ABD'yi çok zenginleştireceğini" kaydetti.

Teknoloji sektöründeki gerçek kazananları ve kaybedenleri

Piyasadaki belirsizlik büyük teknoloji şirketlerinin hisse senetlerinin büyük kayıplara uğramasına neden oldu. Google finansal verilerine göre Meta, Nvidia, Apple ve Amazon'un hisse senetleri Trump'ın açıklamasının ardından yüzde 5 ila 13 arasında değer kaybetti. Bazıları şimdiden darbe almış olsa da, diğer şirketler Trump'ın açıklamasının en kötü etkilerinden kaçınabilir. İşte Trump'ın "Kurtuluş Günü" tarifelerinden sonra çok farklı pozisyonlarda ortaya çıkan teknoloji ağırlıklı iki sektör.

Kazananlar: Yarı iletkenler ve yapay zeka

Trump yönetiminin bilgi notuna göre, geniş kapsamlı yeni gümrük tarifeleri planının açık ve net muafiyetlerinden biri, yarı iletken endüstrisi. Bu, yapay zeka sektöründe önemli bir oyuncu olan Tayvan Yarıiletken Üretim Şirketi'nin (TSMC) Tayvan'a karşı uygulanan yüzde 32'lik gümrük vergisinden muaf olduğu anlamına geliyor. Şirket, NVIDIA gibi yapay zeka patlamasına yön veren Amerikan şirketlerine yarı iletken çipler tedarik ediyor ve bunlar da OpenAI ve Google'a sohbet robotlarını çalıştırmak için ihtiyaç duydukları hesaplama gücünü sağlıyor.

Bu aynı zamanda yarı iletken endüstrisinin çiplerini üretmesi için gereken ekipmanın tedarikçisi olan Hollandalı dev ASML'nin de AB yapımı ürünlere uygulanan yüzde 20'lik genel gümrük vergisinden muaf tutulabileceği anlamına gelebilir. Euronews Next, TSMC ve ASML'ye ulaşarak tarife muafiyetlerine tepkilerini öğrenmeyi denedi. ASML'den yanıt alınamazken, TSMC ise yorum yapmayı reddetti.

TSMC bu ayın başlarında ABD'deki yatırımını üç yeni fabrika, gelişmiş paketleme tesisleri ve Arizona'da bir araştırma ve geliştirme merkezi için 100 milyar dolar artıracağını ve ülkedeki toplam yatırımını 165 milyar dolara çıkaracağını duyurmıştu.

Beyaz Saray bu hamleyi "ABD tarihindeki en büyük doğrudan yabancı yatırım" olarak tanımlamıştı. ASML, Aralık ayında iş dünyası dergisi Fortune'a yaptığı açıklamada ABD gümrük tarifelerinin şirketin 2025 yılı mali görünümü üzerinde çok az etkisi olacağını öngörmüştü.

Kaybedenler: E-ticaret

Trump yeni gümrük vergilerini uygulamaya koyarken, aynı zamanda Çin ve Hong Kong'dan Shein, Temu ve Amazon gibi e-ticaret devlerine gelen ürünler için bir kararname de imzaladı. Daha önce tanınmış bir muafiyet, Çinli alışveriş devlerinin değeri 800 doların (30.000 TL) altında olan kargoları vergi ödemek zorunda kalmadan doğrudan Amerikalı tüketicilere göndermesine olanak tanıyordu.

Şimdi ise kararname, bu ürünlerden her birini ürün başına 25 dolarlık vergiye tabi tutuyor ve bu oran 1 Haziran itibariyle ürün başına 50 dolara yükselecek. Trump'ın kararnamesi ayrıca Çinlileri "aldatıcı nakliye uygulamaları" kullanmak ve opioidler gibi "yasadışı maddeleri" kargolarında saklamakla suçluyor.