Trump'ın Kolombiya krizi yeni dönemin yol haritasını mı gösteriyor?

ABD Başkanı Donald Trump, Kolombiya ile yaşanan diplomatik krizle Latin Amerika'daki uzun süredir devam eden ilişkileri zora soktu. Gerilim, Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro’nun, sınır dışı edilen göçmenleri taşıyan ABD askeri uçaklarının inişine izin vermemesiyle başladı. Petro, uçaklarda bulunan göçmenlerin kelepçelenmesi ve prangalanmasını gerekçe göstererek, bu uygulamanın insani olmadığını ve Kolombiya’nın onurunu zedelediğini savundu.

Trump, bu duruma sert bir karşılık vererek, Kolombiya'dan ABD'ye ithal edilen tüm ürünlere %25 oranında tarife uygulayacağını açıkladı. Ayrıca, bir hafta içinde bu oranın %50’ye çıkarılacağı ve seyahat kısıtlamaları ile yaptırımların devreye alınacağı tehdidinde bulundu. Bu ürünler arasında Kolombiya'nın en büyük ihracat kalemleri olan petrol, kahve, çiçek ve altın bulunuyordu. Özellikle ABD’nin Sevgililer Günü gibi özel günlerde yoğun olarak ithal ettiği Kolombiya çiçeklerinin bu tarifelerden etkilenmesi, her iki taraf için ekonomik kayıplara yol açabilecek bir risk olarak değerlendirildi.

Beyaz Saray’dan sert yaptırımlar

Trump, yalnızca tarife tehdidinde bulunmakla kalmadı. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Kolombiya'daki ABD Büyükelçiliği'nden vize düzenlemelerinin askıya alınması talimatını verdi. Aynı zamanda, uçuşlara müdahaleden sorumlu yetkililere yönelik seyahat kısıtlamaları getirdi. Bu kısıtlamaların, Kolombiya’dan sınır dışı edilen ilk göçmen grubunun ABD uçaklarıyla geri gönderilene kadar devam edeceği bildirildi.

Beyaz Saray Basın Sekreteri Karoline Leavitt, Pazar akşamı yaptığı açıklamada, Trump yönetiminin bu krizi bir güç gösterisine dönüştürdüğünü belirtti. “Bugünün olayları, Amerika’nın artık yeniden saygı gördüğünü tüm dünyaya net bir şekilde göstermektedir" diyen Leavitt, tarifelerin yalnızca Kolombiya'nın anlaşmayı ihlal etmesi durumunda yürürlüğe gireceğini ekledi.

Diplomatik çözüm ve anlaşma

Kolombiya ve ABD arasındaki gerilim, diplomatik görüşmeler sonucunda çözüldü. Kolombiya Dışişleri Bakanı Luis Gilberto Murillo, iki ülke arasındaki çıkmazın aşıldığını ve sınır dışı edilen Kolombiyalıların geri alınacağını duyurdu. “Biz, geri dönen Kolombiyalıları insanca koşullarda kabul etmeye devam edeceğiz" diyen Murillo, bu sürecin karşılıklı saygı çerçevesinde yürütüleceğini vurguladı.

Kolombiya yönetimi, ABD askeri uçaklarının kullanımına onay verirken, Trump yönetimi de tarife tehdidini geri çekti. Ancak bu kriz, iki ülke arasındaki ilişkilerde kalıcı bir iz bırakmış görünüyor. Kolombiya, uzun yıllardır ABD'nin Latin Amerika’daki en güçlü müttefiklerinden biri olarak biliniyordu. Ancak, Gustavo Petro’nun sol görüşlü liderliği ve ABD politikalarına yönelik eleştirileri, iki ülke arasındaki bağların daha önce hiç olmadığı kadar gerilmesine neden oldu.

Ticaretin etkileri

Kolombiya, ABD ile olan ticaretinde önemli bir ihracatçı konumunda bulunuyor. 2024 yılı itibarıyla Kolombiya’nın ABD’ye ihracatı yaklaşık 13 milyar dolara ulaştı ve bu rakam, ülkenin toplam ihracatının üçte birini oluşturdu. Petrol, kahve, çiçek ve altın, Kolombiya’nın ABD’ye en çok sattığı ürünler arasında yer alıyor. ABD, Kolombiya'nın petrol ihracatında Brezilya’yı geride bırakarak dördüncü sırada yer alıyor.

Trump’ın tarifeleri uygulaması durumunda, bu ticaret hacminin ciddi şekilde etkilenebileceği tahmin ediliyordu. Ancak tarafların anlaşmaya varması, bu riskin şimdilik önüne geçti. Yine de uzmanlar, Trump’ın bu hamlesinin Kolombiya’yla gelecekteki ilişkilerde derin izler bırakabileceğini ve ABD'nin ticaret politikalarının belirsizliğini artırabileceğini söylüyor.

İlişkilerde yeni bir dönem mi?

Bu kriz, Trump yönetiminin diplomasi yerine ekonomik baskı araçlarını kullanma stratejisinin bir yansıması olarak değerlendiriliyor. Kolombiya Dışişleri Bakanı Murillo, ABD ile ilişkileri düzeltmek için önümüzdeki günlerde Washington’a gideceğini ve iki ülke arasındaki anlaşmaları takip edeceğini açıkladı. Ancak uzmanlar, Trump yönetiminin tarifeleri bir tehdit unsuru olarak kullanmaya devam edeceğini ve eski müttefiklerin bile bu politikadan etkilenebileceğini öngörüyor.

Kolombiya ve ABD arasındaki bu gerilim, Trump’ın seçim vaatleri arasında yer alan göçmen politikalarının ne kadar belirleyici bir rol oynayacağını ve bu politikaların Latin Amerika ülkeleri üzerindeki etkisini bir kez daha gözler önüne serdi.