Trump’ın gümrük tarifeleri Asya’da tek bir ülke için fırsat olabilir

Asya'daki hemen herkes için ABD Başkanı Donald Trump'ın son sert gümrük vergileri bir felaket. Ancak bu durumu Filipinler'deki elektronik fabrikasını büyütmek için bir fırsat olarak gören Liu Gang hariç. Gang, şirketlerin Filipinler’e gelebileceğini düşünüyor. Trump'ın en sert gümrük vergileri Çin'de ve Çin'in Güneydoğu Asya'daki yükselen rakiplerinden bazılarında üretilen ürünler için yürürlüğe girdi: Vietnam, Kamboçya, Tayland ve Endonezya. Bu vergiler, bir zamanlar Amerikalıların satın aldığı araba, çanta, ayakkabı ve aletlerin üretimi için dünyanın en çok rağbet gören yerleri olan bu fabrika ekonomilerini, herhangi bir şirketin dünyada olmak isteyeceği son yerlere dönüştürecek. Bir de Filipinler var.

Güneydoğu Asya ülkesi de gümrük vergilerinden etkilendi ancak ekonomisinin hizmetlere ve tarıma dayanması, Trump yönetiminin imalat ekonomilerini cezalandırmak ve fabrika işlerini ABD'ye geri getirmek için uyguladığı karşılıklı gümrük vergilerine daha az maruz kalmasına neden oldu. Filipinler'den gelen ürünlere yüzde 17 vergi uygulanacak, bu oran hala yüksek ancak Tayland'dan gelen ürünlere uygulanacak verginin yarısından az ve Vietnam'a uygulanacak verginin neredeyse üçte birinden daha düşük.

“Yatırımcı kazanabiliriz”

Filipinler, Trump'ın gümrük tarifelerini “iyi haber” olarak nitelendiren dünyadaki tek hükümet olabilir. Trump'ın geçen hafta gümrük tarifelerini açıklamasından saatler sonra konuşan Filipinler hükümetinin bir basın yetkilisi, tarifelerin etkisinin “çok az” olacağını söyledi ve “daha yüksek gümrük tarifeleri olan ülkelerden yatırımcı da kazanabiliriz” dedi.

Şirketler Vietnam ve Tayland gibi yerlerdeki fabrikalarına alternatif bulmak için çabalarken Filipinler aniden radara girmeye başladı. Amerika Birleşik Devletleri'nde müşterileri olan en az yarım düzine şirket son birkaç hafta içinde Liu'nun fabrikası ve Batangas eyaletinin Manila'nın güneyine arabayla 90 dakika uzaklıktaki bir bölgesindeki komşularıyla görüşmeler yaptı. Bazıları üretimi kaydırmak için taahhütte bulundu. Bu durum, diğer pek çok Asya ülkesini yoksulluktan kurtaran üretim becerisinden uzun süredir yoksun olan bir ülke için beklenmedik bir gelişme.

Genç iş gücüne sahip

Bu değişim geçici olabilir. Vietnam gibi ülkeler Washington ile anlaşmalar yapmak ve ekonomileri için felaket olacak gümrük tarifelerini tersine çevirmek için yarışıyor. Filipinler ise bir fabrikanın hızla faaliyete geçmesini zorlaştıran bir dizi sorunla karşı karşıya. Kauçuk ve çelik gibi hammaddeleri tedarik etmek zor ve Çin gibi ülkelere kıyasla daha pahalı. İnşaat daha uzun sürüyor. Ancak Filipinler daha ucuza mal olan büyük ve genç bir iş gücüne sahip.

Liu, fabrika üretiminin çoğunu Çin'in güneyindeki Dongguan'dan Batangas'a taşımaya 2018 yılında, Trump'ın ilk döneminde Çin ile ticaret çatışması başlatmasıyla başladı. Japon elektronik şirketi Epson ve St. Louis merkezli endüstriyel ekipman üreticisi Emerson gibi parça tedarik ettiği Amerikan ve Japon şirketleri Çin'deki fabrikalarını kapatıp taşınmaya başlamıştı. İlk başta zor oldu. İşgücü için çok fazla seçenek yoktu. Alüminyum gibi hammaddeler Çin'dekinden üç kat daha pahalıydı. İşçiler Çin'deki kadar üretken değildi.

“Çin’in 15 yıl önceki hali gibi”

Yine de herkes iyimserdi. Batangas'taki fabrikanın sahibi olan HYS Enterprise'ın satış direktörü Kevin Lee, “Filipinler, Çin'in 15 yıl önceki hali gibi” dedi. Daha ucuz işgücü yardımcı oldu. Lee, Çin'de bir işçiyi çalıştırmanın ayda yaklaşık 820 dolara mal olduğunu; Filipinler'de ise aynı işçinin 274 dolara mal olduğunu söyledi.

HYS, Çin'den her hafta plastik peletler, alüminyum levha ruloları, cıvata ve somunlarla dolu iki konteyner hammadde göndermeye başladı. Liu, yerel personelle birlikte çalışmaları ve bazı üretim süreçlerini otomatikleştirmeye başlamaları için Çinli mühendisler getirdi. İşler toparlandı ve dört yıl sonra 2022'de, yakında Toyota otomobillerinin kapı panelleri gibi ürünler için boyamanın yanı sıra kalıp dökümüne başlayacak üçüncü bir fabrika için 20.000 metrekare satın aldılar.

Üretimi Çin'den Filipinler'e taşıma kararı, Trump yönetiminin Çin mallarına yönelik gümrük vergilerini yüzde 100'ün üzerine çıkarmasıyla bu hafta meyvesini verdi. Şimdi Liu fabrikasını komşu ülkelerdeki fabrikalar için alternatif olarak sunuyor.