Tesla Elon Musk için yeni ödeme planı hazırlığında

Tesla’nın yönetim kurulu, CEO Elon Musk’ın geleceğine dair belirsizlikleri gidermek amacıyla yeni bir ödeme planı üzerinde çalışıyor. Yönetim kurulu, Musk’a yeni bir hisse senedi opsiyon paketi sunulmasını değerlendirmek üzere özel bir komite kurdu. Komite, yönetim kurulu başkanı Robyn Denholm ve Kathleen Wilson-Thompson’dan oluşuyor.

Komite yalnızca Musk’ın maaşını değil, aynı zamanda 2018 tarihli rekor ödeme paketinin bu yıl Delaware Yüksek Mahkemesi’nde temyizden dönmemesi hâlinde, geçmiş çalışmaları için alternatif ödeme yöntemlerini de inceliyor.

Geçen ay yapılan bir dosyada bu komitenin varlığı yalnızca bir cümleyle belirtilmişti. Ardından büyük yatırımcılar yönetim kuruluna ulaşarak, Musk’ın şirket liderliği ve olası yeni maaşı hakkında görüş verdi.

Mahkeme 2018 paketini iptal etmişti

Musk ve Tesla, ABD tarihindeki en büyük maaş ödülü nedeniyle yedi yıldır Delaware eyaletinde hukuki mücadele veriyor. 2018’de belirlenen bu ödeme paketi, Ocak 2024’te Delaware Temyiz Mahkemesi Başkanı Kathaleen McCormick tarafından iptal edildi. McCormick, paket miktarının aşırı olduğunu ve kurulun Musk’a körü körüne bağlı davrandığını belirterek, “kibirli bir efendinin uysal hizmetkârları gibi” ifadelerini kullandı.

Musk ise, kurucu ortaklarından olduğu Tesla’dan ayrılabileceğini belirterek şirkette daha fazla kontrol talep etti.

Hissedar toplantısı ertelenebilir

Tesla, yıllık hissedar toplantısına ilişkin vekâlet bildiriminin geç sunulacağını açıklaması toplantının ertelenebileceğine işaret ediyor. Yetkililere göre bu durum özel komitenin yeni maaş önerileri hazırlayabilmesi için zaman tanıyacak. Şirket genellikle hissedar toplantılarını mayıs veya haziran aylarında düzenliyor.

Komite henüz değerlendirme sürecinin başlarında. Şu anda yeni bir paketin garanti altına alındığına ya da Musk’ın nasıl bir ödeme yapısıyla karşılaşacağına dair kesin bir karar bulunmuyor. Olası hisse senedi opsiyonlarının, Tesla’nın finansal, operasyonel ve hisse fiyatı hedeflerine ulaşmasına bağlı olacağı belirtildi.

56 milyar dolardan 146 milyar dolara çıkan paket

Musk’ın 2018’deki paketi, toplam 304 milyon hisse senedi opsiyonundan oluşuyordu. Bu opsiyonların değeri, mahkeme kararının verildiği tarihte 56 milyar dolardı. Aralık 2024’te bu değer 146 milyar dolara çıkmış, şu anda ise 98 milyar dolara gerilemiş durumda. Musk, değerleme ve finansal hedeflere ulaşarak 2023’te bu opsiyonları kullanma hakkını elde etmişti.

Wilson-Thompson, daha önce aynı paketin incelendiği özel komitenin de tek üyesiydi. 2018 paketinin iptal edilmesinden sonra değerlendirme yapmış ve paketin büyüklüğünü ve koşullarını uygun bulmuştu. Ancak McCormick, Haziran 2024’te yapılan genel kurulda hissedarların ödülü yeniden onaylamasına rağmen, Aralık ayında paketin geri getirilmesini reddetti.

Eğer Delaware Yüksek Mahkemesi bu kararı bozarsa, Musk’ın Tesla’daki hissesi yüzde 13’ten yüzde 20’nin üzerine çıkacak.

“Çeyrek hissesi olmayan kontrol edemez”

2024 başında Musk, Tesla’daki kontrolü artırılmazsa şirketten ayrılacağını açıkladı. Şirketin yapay zekayı sorumlu biçimde kullanabilmesi ve aktivist yatırımcılara karşı durabilmesi için hisselerin en az dörtte birine sahip olması gerektiğini savundu.

Musk, 2023’te xAI adında ayrı bir yapay zeka girişimi kurmuş, bu şirketi 2024’te X (eski adıyla Twitter) ile birleştirmişti.

Ancak Musk’ın Donald Trump ile olan ittifakı ve başında bulunduğu “Devlet Verimliliği Departmanı” (DOGE) Tesla için bir risk faktörüne dönüştü. ABD ve Avrupa’da elektrikli araç satışları düşerken, Çin’de ise sert rekabet ve Trump’ın ticaret savaşının etkisiyle büyüme yavaşladı.

Hisselerdeki sert düşüş sonrası yatırımcıları yatıştırmak isteyen Musk, geçen ay “zamanımın çok daha fazlasını Tesla’ya ayıracağım” dedi. Konuya yakın kaynaklara göre, bu açıklamadan sonra Musk’ın Texas Austin’deki Tesla genel merkezinde daha sık görüldüğü bildirildi. Tesla, bu ay başında çıkan CEO değişimi söylentilerini yalanladı.

Tesla hisseleri o tarihten sonra toparlanma gösterdi ancak hâlen Aralık 2024’teki zirveye kıyasla yüzde 32 aşağıda seyrediyor.

Teksas yasaları devrede

Musk için oluşturulabilecek yeni ödeme paketi artık Teksas yasalarına tabi olacak. Zira Tesla, 2023’te Delaware kararını protesto ederek merkezini Teksas’a taşımıştı. Özel komite bu nedenle Teksas hukukunda uzman olduğu ifade edilen yeni bir hukuk firmasıyla anlaştı. Öncesinde Delaware merkezli bir firmayla çalışılıyordu.

Opsiyonların yeniden verilmesi, Tesla için 50 milyar doları aşan muhasebe maliyetine ve Musk için yüzde 57 oranında ağır bir vergi yüküne neden olabilir. Zira bu opsiyonlar "parada" olacak ve hedefler zaten gerçekleşmiş kabul edilecek.

Yönetim kuruluna da eleştiri var

Tesla yönetim kurulu üyeleri de, hem kazançlarının büyüklüğü hem de Musk’la olan kişisel ilişkileri nedeniyle eleştirilerin odağında. Ocak ayında birkaç yönetim kurulu üyesi, maaşlarının aşırı olduğu gerekçesiyle açılan bir davada 900 milyon dolardan fazla nakit ve hisseyi geri vermeyi kabul etti.

Yönetim Kurulu Başkanı Denholm, 2014’te yönetim kuruluna katıldığından bu yana 538 milyon dolar değerinde Tesla hissesi sattı. Bu satışların 198 milyon doları son altı ayda gerçekleşti.

Wilson-Thompson ise önceki ödeme komitesinin tek üyesiydi çünkü diğer tüm yönetim kurulu üyeleri ya 2018 paketini hazırlamıştı ya da CEO Musk ile kişisel yakınlıkları nedeniyle tarafsız kalamayacakları düşünülerek devre dışı bırakılmıştı.