Merkez bankaları dolardan uzaklaşıyor, altına yöneliyor

Dünya genelindeki merkez bankaları, rezerv yönetiminde altına verdiği önemi artırıyor. Dünya Altın Konseyi (WGC) tarafından yayımlanan yeni bir ankete göre, merkez bankaları önümüzdeki beş yıl içinde altın rezervlerinin toplam rezervler içindeki payının artmasını bekliyor. Buna karşılık, dolar cinsinden rezervlerin azalacağı öngörülüyor.

WGC’nin 25 Şubat – 20 Mayıs 2025 tarihleri arasında gerçekleştirdiği ankete 73 merkez bankası katıldı. Katılımcıların yüzde 76’sı, beş yıl içinde ellerindeki altın varlığının bugünkünden daha yüksek olacağını belirtti. Geçen yıl bu oran yüzde 69’du. Öte yandan, merkez bankalarının yüzde 74’ü dolar rezervlerinin beş yıl içinde daha düşük seviyelere gerileyeceğini düşünüyor. Bu oran geçen yıl yüzde 62 olarak kaydedilmişti.

Fiyat rekorları altın iştahını kesmedi

Altının küresel fiyatı Nisan 2025 itibarıyla ons başına 3.500,05 dolarla tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Bu, Rusya'nın Şubat 2022’de Ukrayna'yı işgal etmesinden bu yana yüzde 95’lik bir artış anlamına geliyor. Fiyatlardaki bu büyük yükselişe rağmen, merkez bankalarının altına olan ilgisi hız kesmeden devam ediyor.

Dünya Altın Konseyi, son üç yılda merkez bankalarının her yıl 1.000 metrik tonun üzerinde altın satın aldığını belirtti. Önceki on yılda yıllık ortalama alım miktarı 400-500 ton seviyesindeydi. WGC, bu ivmelenmenin jeopolitik ve ekonomik belirsizliklerin arttığı bir dönemde gerçekleştiğine dikkat çekti.

Konsey açıklamasında, “Kriz dönemlerindeki performansı, portföy çeşitlendirmesi ve enflasyona karşı korunma gibi temel unsurlar, önümüzdeki yıl daha fazla altın biriktirme planlarını yönlendiren ana temalardır” ifadesine yer verdi.

Rezerv stratejilerinde altın lehine dönüşüm

WGC’nin anketine göre, merkez bankalarının yüzde 95’i, önümüzdeki 12 ayda global merkez bankası altın rezervlerinin artacağını düşünüyor. Bu oran geçen yıl yüzde 81 seviyesindeydi. Merkez bankalarının altın rezervlerini saklamak için en fazla tercih ettiği yer ise yine İngiltere Merkez Bankası oldu.

Ankette öne çıkan bir diğer önemli bulgu ise merkez bankalarının rezerv stratejilerini etkileyen jeopolitik kaygılar oldu. Katılımcıların yüzde 59’u, potansiyel ticaret savaşları ve gümrük tarifelerinin rezerv yönetiminde önemli bir unsur olduğunu belirtti. Bu oran gelişmekte olan ve yükselen piyasalardaki merkez bankalarında yüzde 69’a çıkarken, gelişmiş ekonomilerde yüzde 40 seviyesinde kaldı.

De-dolarizasyon eğilimi güçleniyorWGC’nin bulguları, küresel finans sisteminde "de-dolarizasyon" olarak adlandırılan eğilimin güç kazandığını gösteriyor. Artan jeopolitik riskler, küresel ticarette yaşanan gerilimler ve doların yaptırım aracı olarak kullanılması, birçok ülkeyi rezerv stratejilerini yeniden değerlendirmeye yöneltiyor. Altının güvenli liman olarak öne çıkması ise bu dönüşümün temel dayanaklarından biri.

Merkez bankalarının altını sadece kriz anlarında değil, uzun vadeli rezerv politikalarının merkezine yerleştirmesi, küresel finans yapısında yaşanan dönüşümün habercisi niteliğinde.