Le Pen’in kullandığı Trump taktiği Fransa’da işe yarayacak mı?

Fransa’da Marine Le Pen, yıllarca partisinin imajını yumuşatmaya çalıştıktan sonra zimmetine para geçirdiği soruşturması nedeniyle mahkemeden ceza aldı. Aşırı sağcı lider şimdi öfkesini ABD Başkanı Donald Trump’a benzer bir dille ifade ediyor. Le Pen, Paris'teki bir mahkemenin kamu görevine girmesini yasaklamasından bu yana ‘cadı avı‘nı kınadı, sistemi kendisine karşı “nükleer bomba” kullanmakla suçladı, “yargı zorbalığını” çağrıştırdı ve destekçilerine kötü muamele yapıldığını öne sürdü.

Son 15 yılını partisinin uç imajından ve görüşlerinden sıyrılmaya ve onu siyasi ana akım için daha kabul edilebilir hale getirmeye çalışarak geçiren Fransız aşırı sağcı lider, bu rolüne ara verdi. Artık derin devletin ve siyasi yargıçların kendisine karşı komplo kurduğu iddiasının bir ifadesi olarak kullanılan sisteme karşı Trump benzeri bir öfkeyi benimsedi.

Suçlamalara değinmedi

Le Pen, Avrupa Parlamentosu'nda kullanılması gereken kamu parasını, mali çöküşün eşiğinde olan Ulusal Birlik partisine aktarmak için yasadışı bir plan düzenlediğini ortaya çıkaran dokuz yıllık bir soruşturmadan kaynaklanan suçlamalara hiçbir yerde ayrıntılı olarak değinmedi. Yargıçlar 31 Mart'ta suçlu buldukları kararı ve cezayı verirken hiçbir siyasetçinin hukukun üstünde olmadığını vurguladılar.

Le Pen'in yaklaşımı riskli olabilir. Şimdilik, Başkan Trump'ın öfkesinin ve ateşli desteğinin Le Pen'e ve Avrupa'daki diğer göçmen karşıtı aşırı sağcı liderlere  fayda sağlayıp sağlamayacağı belirsiz. Trump'ın desteği, Avrupa ile inişli çıkışlı ticaret savaşı, öngörülemezlik ve başkanın görevdeki ilk haftalarındaki acımasız hükümet kesintisi adımları göz önüne alındığında, onları belki de zayıflatabilir. Ne de olsa Avrupa, özgürlükçü devlet tasfiyelerinin değil, cömert sosyal güvenlik ağlarının alanı.

Merkez sol yazar ve siyasi analist Raphaël Llorca, “Sırtını duvara dayayan Le Pen, Trump dünyasından gelen yaralı bir canavar gibi tepki verdi” dedi. Le Pen, destekçilerinin öfkesinden kaçınırken saldırıya geçti. Onun sokaklarda istediği şey öfkeli kalabalıklar değil. Irkçı bir geçmişe sahip bir partiye liderlik etmesine rağmen, “Martin Luther King Jr'ın sivil haklar için kullandığı barışçıl yöntemleri” bile kendine yakıştırdı.

Kamuoyu yoklamalarında hala önde

Fransa Parlamentosu'nun Ulusal Birlik üyesi Laurent Jacobelli verdiği bir mülakatta, “Bir ofisteki üç hakimin milyonlarca Fransız'ın elinden bir seçimi alabileceğine inanmıyoruz. Le Pen masumdur ve bizim adayımızdır” dedi. Le Pen, 2027 cumhurbaşkanlığı seçimleri için yapılan kamuoyu yoklamalarında, ikinci tura kalmayı önleyecek kadar olmasa da, rahat bir şekilde önde gidiyor. Görünüşe göre ülkenin yaklaşık yarısı, zimmetine para geçirme suçundan mahkum olmasına rağmen aday olmasına izin verilmesi gerektiğine inanıyor. Temyize gitti; gelecek yıl temyiz mahkemesinden daha hafif bir karar çıkması halinde yarışmasına izin verilmesi olası.

“B planımız yok”

Kayınbiraderi, yakın danışmanı ve Avrupa Parlamentosu'nda Ulusal Birlik milletvekili olan Philippe Olivier bir röportajında “B planımız yok, sadece A planımız var, Le Pen'in cumhurbaşkanı olması. Biz Trumpçı değiliz, intikam peşinde değiliz ama onun olumlu bir etkisi olduğuna inanıyoruz. Küreselleşmeyi gömüyor ve biz bunu destekliyoruz ve Avrupa'yı kontrolsüz göçe batmamaya zorlayacağına inanıyoruz” dedi.

Trump’ın zaferini taklit etmek istiyorlar

Bazıları faşist kökenlere sahip olan Avrupalı aşırı sağcı partiler, Trump'ın varlığından faydalanmayı ve zaferini taklit etmeyi umuyor. Ancak bu partilerin bir “Trump darbesinden” faydalanıp faydalanamayacakları ve faydalanırlarsa bunun ne kadar süreceği henüz belli değil. Almanya'da Ipsos tarafından kısa süre önce yapılan bir ankete göre AfD olarak bilinen aşırı sağcı Almanya için Alternatif Partisi son haftalarda büyük bir yükseliş göstererek varsayımsal oyların yüzde 25'ini alarak yeni Başbakan Friedrich Merz'in merkez sağ Hıristiyan Demokratlarının hemen önünde en çok destek alan parti oldu. AfD şubat seçimlerinde oyların yüzde 20.8'ini kazanmıştı.

Ancak Trump etkisi konusunda şimdiden gerginlikler yaşanıyor. AfD liderlerinden Alice Weidel, Trump'ın gümrük vergisi artışlarıyla arasına mesafe koyarken, eş lideri Tino Chrupalla Bild gazetesine yaptığı açıklamada, “Trump diğer ülkeleri müzakereye zorlamak istiyor. ABD'nin ticaret dengesini iyileştirmek ve sanayiyi canlandırmak istiyor. Bu anlaşılabilir bir durum” diye konuştu.

Temkinli davranıyor

Bir zamanlar Trump'a yakınlık duyan Le Pen, hukuk sistemine yönelik öfkeli saldırıları onu Trump'la aynı çizgiye getirmiş olsa da son zamanlarda Trump'a karşı temkinli davranıyor. Bir zamanlar Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e yakın olan Le Pen, Rusya'nın Ukrayna'daki savaşının ardından Putin'den açıkça uzaklaştı. Şimdi ise resmi çizgisi, egemen bir Fransa için Rusya ve ABD'ye eşit mesafede durmak ancak bunun ne anlama gelebileceğine dair fazla bir açıklama yapmıyor.

Fransa'da Trump'ın politikalarından duyulan dehşet yaygın ve ulusal ruh hali tedirgin. Paris'te yaşayan Amerikalı danışman James Lieber, “Trump'a oy veren Amerikalılar umduklarından fazlasını bulmuş gibi görünüyor. Le Pen'e oy verme eğiliminde olan Fransızlar kesinlikle bunu merak ediyor. Neyin kapatılabileceğini, kimin dışarı atılabileceğini soruyorlar” ifadelerini kullandı.