Küresel silah satışı 2023'te 632 milyar dolara ulaştı

Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) raporuna göre; en büyük 100 silah üreticisi şirketin küresel silah ve askeri hizmet satışları 2023 yılında 632 milyar dolara ulaşarak bir önceki yıla göre yüzde 4,2 artış gösterdi.

2023'te silah ve askeri hizmet gelirleri

Verilere göre; silah gelirleri 2023 yılında tüm bölgelerde artış gösterirken Rusya ve Ortadoğu'daki şirketler arasında önemli artışlar görüldü.

Birçok silah üreticisi, devam eden çatışmalar nedeniyle artan talebi karşılamak için üretimini artırdı ve bu da 2022'deki düşüşün ardından ilk 100'ün toplam silah gelirlerinde bir toparlanmaya yol açtı.

Rapora göre, bu şirketlerin yaklaşık dörtte üçü bir önceki yıla göre gelir artışı bildirirken artışların çoğu ilk 100'ün alt yarısındaki şirketlerden geldi.

Özellikle daha küçük üreticiler, Gazze ve Ukrayna'daki savaşlar, Doğu Asya'da yükselen tansiyon ve küresel yeniden silahlanma programları nedeniyle artan talebe yanıt verme konusunda daha çevik davrandı.

Silah gelirlerindeki bu büyümenin 2024 yılına kadar devam etmesi bekleniyor. SIPRI'nin Askeri Harcamalar ve Silah Üretimi Programı'nda araştırmacı olan Lorenzo Scarazzato'ya göre, silahlara yönelik yüksek talep henüz ilk 100 üreticinin gelirlerine tam olarak yansımış değil. Birçok şirket işgücünü artırarak büyümenin ve gelecekteki satışların devam edeceğine dair iyimserlik sinyali veriyor.

Ortadoğu silah üreticileri

İlk 100 silah üreticisi arasında yer alan altı şirketin Ortadoğu'da bulunduğu ve bu şirketlerin toplam silah gelirlerinin yüzde 18 artışla 19,6 milyar dolara çıktığı belirtildi.

Gazze'de savaşın başlamasının ardından, SIPRI'nin Top 100 listesinde yer alan üç İsrail şirketinin silah gelirleri 13,6 milyar dolara yükseldi. Bu sayı, Top 100’de yer alan İsrailli şirketler için bugüne kadar kaydedilenlerin en yükseği oldu.

Türkiye’de yüzde 24 artış

Türkiye'den Baykar, TUSAŞ ve Aselsan'ın yer aldığı listede üç şirketin gelirleri, Ukrayna'daki savaşla bağlantılı ihracat ve Türkiye'nin silah üretiminde kendi kendine yetebilme çabalarının etkisiyle yüzde 24 artarak 6 milyar dolara çıktı.

SIPRI'nin Askeri Harcamalar ve Silah Üretimi Programı'nda Kıdemli Araştırmacı olan Dr. Diego Lopes da Silva "Orta Doğu'daki en büyük silah üreticileri, 2023'te gelirlerinin ilk kez bu seviyelere ulaştığını gördüler ve bu büyümenin devam etmesi bekleniyor" dedi.

ABD ve AB üreticileri

2023 yılında, En İyi 100'deki 41 ABD şirketi 317 milyar dolar silah geliri elde etti. Bu toplam gelirin yarısını oluşturdu ve 2022'ye göre yüzde 2,5'lik bir artışı yansıttı. 2018'den bu yana, listedeki ilk beş şirketin hepsi ABD merkezli.

41 ABD şirketinden 30'u 2023'te gelir artışı yaşadı. Ancak dünyanın en büyük iki silah üreticisi olan Lockheed Martin ve RTX, devam eden tedarik zinciri zorlukları nedeniyle düşüş yaşadı.

Bu arada, Top 100'deki 27 Avrupa şirketi 133 milyar dolar silah geliri elde etti ve bu, 2022'ye göre mütevazı bir artışa işaret ediyor. Ayrıca bu, tüm bölgeler arasında en küçük artış.

Bu rakam çok daha karmaşık bir gerçeği de gösteriyor. Gelişmiş silah sistemleri konusunda uzmanlaşmış birçok Avrupa şirketi, 2023'te eski sözleşmeleri yerine getirmeye odaklanmıştı, bu da gelirlerinin yeni siparişlerdeki artışı tam olarak yansıtmadığı anlamına geliyor.

Aynı zamanda, Ukrayna'daki savaşla bağlantılı olarak özellikle mühimmat, hava savunma ve kara sistemlerine yönelik talebin artmasıyla birlikte bazı diğer Avrupa üreticileri de önemli büyüme kaydetti.

Rusya’da silahlanma artışı

Raporda, Top 100'deki iki Rusya merkezli şirketin toplam gelirlerinin yüzde 40 artarak tahmini 25,5 milyar dolara çıktığı belirtildi. Bu artışın büyük çoğunluğu da ülkedeki yedi silah üreticisini kontrol eden devlet holding şirketi Rostec'in silah gelirlerindeki yüzde 49'luk artıştan kaynaklandı.

Dr. Nan Tian, ​​"Rusya silah üretimine ilişkin resmi veriler sınırlı ve çoğu zaman güvenilir değil, ancak çoğu analist, 2023 yılında yeni askeri teçhizat üretiminin önemli ölçüde arttığına ve Rusya'nın mevcut cephaneliğinin kapsamlı bir şekilde yenilenip modernize edildiğine inanıyor" dedi.

Şaşırtıcı gerçek

SIPRI raporunda, ilk 100'deki dokuz Çinli şirketin, yavaşlayan ekonomiye rağmen 2023'te silah gelirlerinde yüzde 0,7'lik yıllık artışla 103 milyar dolara ulaşarak 2019'dan bu yana en düşük yıllık artışı gördüğü belirtildi.

Büyük sayı

SIPRI'nin nisan ayında yayımladığı verilere göre, küresel askeri harcamalar 2023'te bir önceki yıla göre yüzde 6,9 ​​artarak 2,4 trilyon dolara ulaştı ve 2009'dan bu yana en büyük artışı kaydetti.