Jeopolitik gerilimler emtiayı yükseltti

Orta Doğu’da İran ile İsrail arasındaki tansiyonun yeniden yükselmesi, emtia piyasalarında yönü belirleyen başlıca unsur oldu. Güvenli liman olarak görülen altın ve platin değer kazanırken, İran’ın petrol altyapısına yönelik endişeler Brent petrol fiyatlarını iki yılın en sert haftalık yükselişine taşıdı. Tarım ürünleri, nadir metaller ve baz metaller de hem Çin verileri hem de ABD’nin politika sinyalleriyle yön buldu.

Altın 3.433 doları gördü, platin dört yılın zirvesine çıktı

Jeopolitik risklerin tırmanması ve ABD enflasyon verilerinin beklentilerin altında kalmasıyla yatırımcılar değerli metallere yöneldi. Altının ons fiyatı haftayı 3.433 dolarda tamamlarken, platin 1.308 dolarla Şubat 2021’den bu yana en yüksek seviyeye çıktı. Yılbaşından bu yana yüzde 40’ı aşan artışla platinin en fazla değer kazanan kıymetli metal olduğu görülüyor. Altın yüzde 30, gümüş yüzde 25 artarken, yalnızca paladyum sınırlı değer kaybı yaşadı. Paladyumda ise elektrikli araçlara geçişin talebi düşürmesi fiyatları baskılamayı sürdürüyor.

Petrol fiyatlarında en sert haftalık yükseliş: Brent 73,7 dolar

İran ile İsrail arasında yaşanan karşılıklı saldırılar, Hürmüz Boğazı'ndan yapılan sevkiyatların sekteye uğrayabileceği endişelerini artırdı. İran’ın günlük petrol üretimi 3,3 milyon varil seviyesindeyken, bunun 2 milyon varilinden fazlası ihraç ediliyor. İran’ın deniz yolu ihracatına olan bağımlılığı, olası bir Hürmüz Boğazı krizini daha da kritik hâle getiriyor.

Tüm bu gelişmeler ışığında Brent petrol fiyatı haftayı yüzde 11,1 artışla 73,7 dolarda kapattı. New York’ta işlem gören doğal gaz fiyatı ise yüzde 2,5 düştü.

Trump’tan Çin’le ticaret ve tarife açıklamaları

ABD Başkanı Donald Trump, Çin’le nadir toprak elementlerini de kapsayan bir ticaret anlaşmasına varıldığını ve ABD’nin Çin ürünlerine toplamda yüzde 55 oranında gümrük vergisi uygulayacağını duyurdu. Çin’in ise ABD ürünlerine yüzde 10 tarife getireceği belirtildi. Bu açıklamalar değerli metaller ve baz metaller üzerinde belirsizlik yaratırken, piyasalarda fiyatlamaları da etkiledi.

Fed faiz kararı beklentisi fiyatlamaları etkiliyor

ABD'de Tüketici Fiyat Endeksi'nin mayısta yıllık bazda yüzde 2,4 artması, piyasa beklentisinin altında kaldı. Bu durum Fed’in faiz indirimine yaklaştığı yönünde algılanırken, eylül ayında faiz indirimi ihtimali yüzde 86 seviyesine yükseldi. Yıl sonuna kadar toplam iki faiz indirimi fiyatlamalara girmiş durumda.

ABD 10 yıllık tahvil faizi haftayı yüzde 4,42 seviyesinde tamamlarken, dolar endeksi 98,2’ye geriledi.

Tarım emtialarında arz artışı fiyatları baskıladı

Tarım Bakanlığı verilerine göre buğday, mısır ve soya fasulyesinde olumlu üretim koşulları fiyatlar üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturdu. USDA raporlarına göre buğday ihracat tahminleri artırılırken, pirinçte ithalat beklentileri rekor seviyeye ulaştı. Bu durum, Chicago Ticaret Borsası’nda buğday fiyatını yüzde 2,1 düşürürken, mısır ve soya fasulyesi fiyatlarında sınırlı artış yaşandı.

Brezilya’da Robusta kahvede verimli hasat beklentileri ve Fildişi Sahili’nde elverişli hava koşulları da kahve ve kakao fiyatlarını aşağı çekti. Kakao ton başına yüzde 12,5 gerilerken, kahve fiyatı da yüzde 2,7 azaldı.

Çin talebine dair endişeler baz metalleri etkiledi

Baz metallerde fiyatlamalar, Çin’den gelen zayıf ithalat ve sanayi verileriyle baskı altında kaldı. Bakır yüzde 1,6, çinko yüzde 1, nikel yüzde 1,9 değer kaybederken, alüminyumda yüzde 1 artış yaşandı. Trump’ın metal ithalat vergilerini artıracağına yönelik sinyaller de piyasa belirsizliğini büyüttü.