İsrail İran'a saldırdı: Nükleer programı hedef aldı

İsrail, Tahran'ın nükleer başlık üretmeye başlamasını neden göstererek İran'a nükleer tesisleri, askeri komutanları ve bilim insanlarının da aralarında bulunduğu onlarca hedefe yönelik bir saldırı başlattı. İranlı yetkililer hızlı bir misilleme tehdidinde bulunurken, İsrail ordusu bu sabah yaptığı açıklamada İran'ın İsrail'i hedef alan yüz insansız hava aracı fırlattığını ve ülkenin savunma sistemlerinin bunları durdurmaya odaklandığını söyledi.

"Nükleer silahlanma programının kalbini vurduk"

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Yükselen Aslan olarak adlandırılan İsrail saldırısının amacının “İsrail'in hayatta kalmasına yönelik İran tehdidini geriletmek” olduğunu belirtti ve bunun günler süreceğini sözlerine ekledi. Netanyahu televizyonda yayınlanan konuşmasında “İran'ın nükleer silahlanma programının kalbini vurduk. İran'ın Natanz'daki ana zenginleştirme tesisini hedef aldık. İran bombası üzerinde çalışan İran'ın önde gelen nükleer bilim insanlarını hedef aldık. Ayrıca İran'ın balistik füze programının kalbini de vurduk" ifadelerini kullandı. Daha sonra, operasyonun uzun ve zorlu olabileceğine işaret eden yorumlarda bulunan Netanyahu, “İsrail vatandaşları uzun süreler boyunca korunaklı bölgelerde kalmak zorunda kalabilir” dedi. 

İran devlet medyası saldırılarda Devrim Muhafızları Komutanı General Hüseyin Selami ve Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bagheri'nin yanı sıra Fereydun Abbasi ve Muhammed Mehdi Tahrançi adlı iki bilim insanının da öldüğünü duyurdu. Abbasi 2011-2013 yılları arasında İran Atom Enerjisi Kurumu'nun başkanlığını yürütmüş ve 2010 yılında Mossad tarafından planlandığı bildirilen hedefli cinayetler dalgasının bir parçası olan suikast girişiminden sağ kurtulmuştu. Tahrançi teorik fizikçiydi. Ayrıca İran devlet televizyonu Tahran'ın bir yerleşim bölgesine düzenlenen hava saldırılarından en az birinde çocukların da hayatını kaybettiğini açıkladı. 

Trump: Müzakere masasına geri dönmeyi umuyoruz

ABD Başkanı Donald Trump, daha önce ABD İran'la müzakere ederken İsrail'i saldırmaması konusunda uyarmış olmasına rağmen saldırı karşısında şaşırmadığını vurguladı. Trump Fox News'a yaptığı açıklamada, “İran nükleer bombaya sahip olamaz ve müzakere masasına geri dönmeyi umuyoruz. Göreceğiz. Yönetimde geri dönmeyecek birkaç kişi var" dedi. 

"İran bir anlaşma yapmalı"

ABD başkanı 13.00'te (TSİ) yaptığı açıklamada "İran, geriye hiçbir şey kalmadan önce bir anlaşma yapmalı ve bir zamanlar İran İmparatorluğu olarak bilinen şeyi kurtarmalı. Zaten büyük ölüm ve yıkım yaşandı ama bu katliamı sona erdirmek için hala zaman var çünkü planlanan sonraki saldırılar daha da acımasız olacak" uyarınsında bulundu. 

İran: Pazar günü planlanan görüşmeye katılmayacağız

İran'a yönelik saldırı, Trump'ın İran'ın nükleer programını kısıtlayan uluslararası anlaşmadan çekildiği 2018'den bu yana hızla genişleyen nükleer programına diplomatik bir çözüm bulmayı amaçlayan ABD-İran görüşmelerinin Umman'da yapılacak yeni turundan birkaç gün önce gerçekleşti. İranlı yetkililer pazar günü Umman'da ABD ile yapılması planlanan nükleer görüşmelere katılmayacaklarını açıkladı.

"ABD de sorumlu tutulacak"

Reuters haber ajansına konuşan İranlı bir güvenlik kaynağı “İsrail saldırısına verilecek yanıt sert ve kararlı olacaktır” dedi ve İran'ın misillemesinin ayrıntılarının “en üst düzeyde görüşüldüğünü” sözlerine ekledi. İran Dışişleri Bakanlığı, İsrail'in başlıca destekçisi olan ABD'nin “İsrail'in maceracılığının” sonuçlarından sorumlu tutulacağını söyledi. Bakanlık yaptığı açıklamada İsrail saldırısının “küresel güvenliği eşi benzeri görülmemiş bir tehdide maruz bıraktığını” söyledi ve uluslararası toplumu saldırıyı kınamaya çağırdı.

İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) saldırıya 200 savaş uçağının katıldığını söyledi ve operasyonu “İran'ın nükleer programını vurmak için önleyici, hassas, birleşik bir saldırı” olarak tanımlayan bir açıklama yayınladı. Açıklamada, “Onlarca jet, İran'ın farklı bölgelerindeki nükleer hedefler de dahil olmak üzere düzinelerce askeri hedefe yönelik saldırıları içeren ilk aşamayı tamamladı” denildi.

Saldırıyı gerekçelendiren Netanyahu, İran'ın sadece dokuz savaş başlığına yetecek kadar bölünebilir zenginleştirilmiş uranyum stokunu arttırmakla kalmadığını, aynı zamanda bomba yapma yolunda eşi benzeri görülmemiş adımlar attığını söyledi. Netanyahu, "Son aylarda İran daha önce hiç atmadığı adımları attı, zenginleştirilmiş uranyumu silah haline getirmeye yönelik adımlar attı ve eğer durdurulmazsa İran çok kısa bir süre içinde nükleer silah üretebilir. Bu bir yıl da olabilir. Birkaç ay içinde de olabilir, bir yıldan daha kısa bir süre içinde de. Bu nedenle harekete geçmekten ve şimdi harekete geçmekten başka seçeneğimiz yok" dedi ve Batılı müttefiklerin 1930'larda Nazi saldırganlığını durdurmadaki başarısızlığına işaret etti.

Tel Aviv'de havaalanı kapatıldı

Natanz'da patlamalar olduğu bildirildi ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) zenginleştirme tesisinin vurulduğunu doğruladı ancak daha sonra İranlı yetkililerin sahada herhangi bir radyasyon seviyesi artışı tespit etmediğini ekledi. Bu arada İsrail'de sirenler çalmaya ve cep telefonları uyarı vermeye başladı. Tel Aviv'deki Ben Gurion havaalanı tüm uçuşlara kapatıldı.

İhlal kararı

UAEA Yönetim Kurulu perşembe günü İran'ın UAEA denetimleriyle tam işbirliği yapmaması ve tahminen 400 kg yüksek düzeyde zenginleştirilmiş uranyum stoklaması nedeniyle nükleer silahların yayılmasının önlenmesi anlaşması kapsamındaki yükümlülüklerini ihlal ettiğine karar verdi. Batı istihbaratının şimdiye kadar yaptığı değerlendirmeler genel olarak İran'ın bir bombanın bileşenlerini stoklamakla birlikte, bir bomba inşa etmek için nihai kararı almadığını söylüyordu.

Saldırıların başlamasından önceki saatlerde Trump, İsrail'in İran'a saldırma riski olduğunu kabul etmiş ve Tahran ile görüşmeler devam ederken bunu engellemeye çalışmıştı. Trump, “İçeri girmelerini istemiyorum” dedi ve bunun diplomatik çözüm şansını “havaya uçuracağı” uyarısında bulunmuştu.