Dünyanın en büyük hidroelektrik projesi Çin’de hayata geçiyor

Yeni baraj, Çin’in şimdiye kadar gerçekleştirdiği en büyük hidroelektrik projelerden biri olarak gösteriliyor. Yangtze Nehri üzerindeki Üç Boğaz Barajı’ndan bu yana yapılan en büyük altyapı yatırımı olma özelliğini taşıyor. Projenin açıklanmasının ardından Çin borsasında hisseler yükselirken, devlet tahvili getirilerinde de artış yaşandı.

Yıllık üretim İngiltere'nin toplam tüketimine denk

Beş ayrı santralden oluşacak dev baraj, yılda 300 milyar kilovat-saat elektrik üretecek. Bu üretim miktarı, Birleşik Krallık’ın yıllık toplam elektrik tüketimine eşdeğer. Baraj, Yarlung Zangbo Nehri’nin 2 bin metrelik düşüş yaşadığı ve 50 kilometre boyunca aktığı bir bölgede kuruluyor. Bu coğrafi avantaj, baraja yüksek enerji üretim potansiyeli kazandırıyor.

Komşu ülkeler endişeli

Ancak Hindistan ve Bangladeş, barajın nehir akışını değiştirmesinden endişe duyuyor. Olası su rejimi değişikliklerinin milyonlarca kişiyi etkileyebileceği belirtiliyor. Çevreciler ise bölgedeki hassas ekosistemlerin tehdit altında olduğunu vurguluyor.

Pekin: Su rejimi ve çevre zarar görmeyecek

Çin hükümeti, projenin hem Tibet’te hem de ülkenin genelinde enerji ihtiyacını karşılamaya yardımcı olacağını savunuyor. Pekin, nehrin aşağı kısımlarındaki su miktarının ve çevresel dengenin korunacağı görüşünde. Barajın 2030’lu yıllarda faaliyete geçmesi bekleniyor.

Hisselerde hızlı yükseliş

Projenin ilan edilmesiyle Çin’in inşaat endeksi yüzde 4 arttı ve yedi ayın en yüksek seviyesine ulaştı. Power Construction Corporation of China ve Arcplus Group PLC hisseleri günlük üst limit olan yüzde 10’a kadar yükseldi. Uzmanlar, bu artışın bir kısmının spekülatif hareketlerden kaynaklanabileceğine dikkat çekiyor.

İnşaat sektörüne can suyu

Yatırımcı notlarına göre, proje çimento, patlayıcı ve tünel ekipmanı gibi inşaat malzemelerine olan talebi artıracak. Bazı üretici şirketlerin hisseleri yüzde 30’a varan oranlarda değerlendi. Özellikle tünel ekipmanları, izleme sistemleri ve çimento üreticileri bu ivmeden fayda sağladı.

Ekonomiye büyük katkı bekleniyor

Başbakan Li Qiang, projeyi "yüzyılın yatırımı" olarak tanımlarken, çevresel etkilerin en aza indirilmesinin öncelikli olacağını vurguladı. Devlet tahvillerinde gözlenen hareketlilik, kamu yatırımlarının ekonomik büyümeyi destekleyeceğine dair bir işaret olarak değerlendirildi.

Yeni kamu şirketi yürütüyor

İnşaatı üstlenen China Yajiang Group adlı devlet şirketi, bu projeyle Çin ekonomisindeki durgunluğu canlandırmayı hedefliyor. Citi analistlerine göre, yıllara yayılacak inşaat sürecinde projenin GSYH’ye yıllık katkısı yaklaşık 16,7 milyar dolar olabilir.

İstihdam ve sosyal etkiler henüz net değil

Barajın kaç kişiye istihdam sağlayacağı bilinmiyor. Üç Boğaz Barajı inşaatı sırasında yaklaşık bir milyon kişiye iş imkanı sunulmuştu, fakat benzer sayıda insanın da yerinden edildiği hatırlatılıyor. Yeni projeyle ne kadar insanın bölgeden taşınacağı ise belirsizliğini koruyor.

Çevresel kaygılar sürüyor

Çevre örgütleri, barajın Tibet Platosu’ndaki hassas doğayı geri dönülemez biçimde tahrip edebileceğini ve milyonlarca insanın geçim kaynaklarını riske atabileceğini belirtiyor. Yarlung Zangbo Nehri, Tibet’ten çıktıktan sonra Hindistan’da Brahmaputra, Bangladeş’te ise Jamuna Nehri adını alıyor. Bu nedenle projenin uluslararası etkileri de yakından izleniyor.