Dünyada ilk: Avustralya 16 yaş altı çocuklara sosyal medya yasağı getiriliyor

Avustralya'da 16 yaşından küçüklerin sosyal medyaya erişimini engelleyecek Çevrimiçi Güvenlik Değişikliği (Sosyal Medya Asgari Yaşı) Yasa Tasarısı parlamentonun alt kanadından geçti ve bugün senatoda görüşülmesi bekleniyor.

Dünyanın en sıkı sosyal medya düzenlemelerinden biri olarak görülen yasa tasarısı Başbakan Anthony Albanese'nin merkez sol görüşlü İşçi Partisi’nin destek sağlamasıyla Avustralya Temsilciler Meclisi'nde 102'ye karşı 13 oyla kabul edildi. Hükümet parlamentonun yılsonu tatiline girmesinden önce yasayı yürürlüğe sokmayı hedefliyor.

Senato'da çoğunluğu sağlamayan Albanese'nin partisi, yasa tasarısı için muhalefetteki muhafazakarlardan önemli destek aldı. Ancak sol parti Yeşiller ve bazı aşırı sağcı milletvekilleri medeni hakların ve mahremiyetin ihlal edildiğini belirterek tasarıya destek vermedi.

Mayıs ayında yapılması beklenen seçim öncesinde onay oranlarını yükseltmeye çalışan Albanese, sosyal medyanın aşırı kullanımının çocukların fiziksel ve ruhsal sağlığı açısından risk oluşturduğunu savunarak, ebeveynlerden destek bekliyor.

Albanese yasa konusunda beklediği desteği de almış durumda. Bu hafta yayınlanan bir YouGov anketi, Avustralyalıların yüzde 77'sinin yasağı desteklediğini gösterdi; bu oran Ağustos ayında yüzde 61'di.

Büyük teknoloji şirketleri Google ve Meta ise hükümete yasanın ertelenmesi yönünde baskı yapıyor.

Ne içeriyor?

Yasayla hükümet çocukların sosyal medyayı kullanmaya başlaması için 16 yaş sınırı koymaya ve platformları buna uyma konusunda sorumlu tutmaya hazırlanıyor.

Yasa sosyal medya platformlarını yaş doğrulama konusunda gerçekçi adımlar atmaya zorluyor. Hükümet yaş doğrulama sistemi için biyometrik verileri ve kimlik bilgilerini kullanmayı hedefliyor. Ancak platformlar kullanıcıları yaşlarını doğrulamaları için pasaport ve dijital kimlikler gibi kişisel veri paylaşımlarına zorlayamayacak.

Facebook, TikTok, Snapchat, Reddit, Instagram ve X'in de aralarında bulunduğu küresel sosyal medya platformları, yasaya uymamaları halinde 50 milyon Avustralya dolarına (32,58 milyon dolar) kadar para cezasıyla karşı karşıya kalacak.

Platformlar tasarıya tepki gösteriyor

Google ve Meta, parlamentoya sundukları bildirilerde yasağın 2025 ortalarında denenmesi beklenen yaş doğrulaması tamamlanıncaya dek ertelenmesi gerektiğini savunuyor.

TikTok’un çatı şirketi ByteDance ise bu tasarının daha fazla istişare edilmesi gerektiğini vurguluyor.

Sosyal medya platformu X, önerilen yasanın çocuk haklarına ve özgürlüklerine zarar vereceği görüşünde.

Halk ne düşünüyor?

Yasak siber zorbalık nedeniyle kendine zarar veren çocukların ebeveynlerinin ifadelerini de içeren sosyal medya platformlarına yönelik bir soruşturma sırasında duyurulmuştu.

Tasarının duyurulmasıyla birlikte gençlik hakları savunucuları çocukların sesinin kısıtlandığını, ebeveyn grupları ise 16 yaş altındakilerin dijital dünyayı yönetmek için duygusal olarak çok genç olduğunu savunmasıyla ülkede tartışma yarattı.

Gençlerin büyük kısmı, yasanın kendilerini en önemli sosyal ve ailevi bağlarından koparabileceğini vurguluyor ve bir çözüm olmadığını söylüyor.

Reuters’a konuşan Sidneyli lise öğrencisi 16 yaşındaki Enie Lam "Sosyal medyayı çok kullanmanın iyi bir şey olmadığını anlıyorum ve bu konuda kendimi geliştirmeye çalışıyorum. Ancak yasak işe yaramayacak" ifadelerini kullanıyor.

Bağımsız yasal otorite Avustralya İnsan Hakları Komisyonu yasağın çocukların kendini ifade etme ve topluma katılma haklarını ihlal ettiğini söylüyor.