Çin yatırım bankalarında komisyon yarışı: Tahvil işlemleri 100 dolara indi

Çin’de yatırım bankacılığı giderek daha büyük bir fiyat savaşına sahne oluyor. Tahvil piyasasında işlem almak isteyen bankalar, komisyon oranlarını 100 dolara kadar düşürdü. Özellikle devlete ait şirketlerin baskın hale geldiği piyasada, aracılar neredeyse bedavaya iş yaparak rekabette tutunmaya çalışıyor.

Bu yıl devlet şirketleri tahvil ihraçlarında en aktif oyuncular haline gelirken, özel şirketler geri çekildi. Bu da bankalar üzerindeki fiyat baskısını artırdı. Çin’in tahvil piyasası düzenleyicisi, sürdürülemez düzeyde düşük ücretlerin yaygınlaşmasından endişe duyarak bazı işlemler hakkında soruşturma başlattı. Örneğin China Guangfa Bank’ın 35 milyar yuanlık borç ihracında, altı farklı aracı kurum toplamda sadece yüzde 0,0002 ücretle çalıştı. China Galaxy Securities ve Industrial Bank gibi kurumlar yalnızca 98 dolarlık teklifler verdi.

Pekin merkezli bir yatırım bankacısına göre, “yatırım yapılabilir” notlu tahvil piyasasında ciddi bir kapasite fazlası oluşmuş durumda. Bankaların resmi olarak sundukları teklifler makul görünse de, işlem almak için nihai tekliflerde çok düşük oranlara iniliyor. Bir başka bankacı ise bu durumu, “Oyunda kalmak için mecburi bir strateji” sözleriyle tanımladı.

Fiyat savaşları halka arzları da etkiliyor

Bu rekabet sadece tahvillerle sınırlı değil. Çinli bankalar, ana karada düşen halka arz hacmini Hong Kong’daki ikincil arzlarla telafi etmeye çalışıyor. Bu da Batılı bankaların payını azaltıyor. Örneğin Citic Securities ve CICC, 2024 yılında Hong Kong’daki arz hacmi bakımından Goldman Sachs ve Morgan Stanley’yi geride bıraktı. Bu başarıda yüzde 1’in altına çekilen komisyon oranları etkili oldu.

Hong Kong Borsası belgelerine göre, elektrikli araç batarya üreticisi CATL’nin bu yılki 5 milyar dolarlık halka arzında taban ücret yalnızca yüzde 0,2 oldu. Bazı bankalar yüzde 0,01 gibi rekor düşük oranlar sundu. Wind verilerine göre, bu yıl Hong Kong’daki beş büyük halka arzın tamamında ücret oranı yüzde 1’in altındaydı.

Tüm bu gelişmeler, Çin'de elektrikli araçlardan yemek teslimatına kadar hemen her sektörde görülen fiyat rekabetinin yatırım bankacılığına da sıçradığını gösteriyor. Ancak düzenleyicilerin bu eğilimi tersine çevirebilmesi konusunda piyasa uzmanları kuşkulu. S&P Global Ratings analisti Yiran Zhong’a göre, Çin Menkul Kıymetler Düzenleme Komisyonu (CSRC) zaten bireysel yatırım ürünlerinde de düşük ücretleri teşvik ediyor.

Zhong, “Ücret baskısı, menkul kıymet şirketlerinin tüm iş kollarını etkileyen yaygın bir trend” dedi. Üstelik düşük tekliflere yönelik sembolik cezalar en fazla 100 bin ila 200 bin yuan bankaları caydırmakta yetersiz kalıyor.

Yılın ilk yarısında Çin ana karasında 140’tan fazla banka, 1,1 trilyon dolarlık tahvil işlemi için yarıştı. Devlete ait kuruluşlar toplam ihraçların yarısından fazlasını oluştururken, finansal kurumlar yüzde 30’luk pay aldı. Bu dengesiz yapı nedeniyle bankalar, sektör sıralamasında üst sıralarda kalabilmek için komisyonları sıfıra yaklaştırmak zorunda kalıyor.

Pekin merkezli bir bankacı, “Devlet şirketleri aracı kurum seçerken, son üç yıllık işlem büyüklüğüne dayalı sıralamaları dikkate alıyor. İlk 10’da ya da ilk 3’te değilseniz, değerlendirmeye bile alınmazsınız” dedi.