Boeing için yeni bir dönem: 2025 toparlanma yılı olabilir mi?

Boeing, 2024 yılına talihsizliklerle başladı. Yılın hemen başında bir 737 Max yolcu uçağının havadayken gövdesinden kopan bir panel, şirketin imajına ağır bir darbe vurdu. Neyse ki olayda ciddi bir yaralanma yaşanmadı, ancak Boeing’in itibarına zarar veren bu olay, şirketin altı yıl önce aynı modelin karıştığı iki ölümcül kazanın ardından toparlanma sürecini sekteye uğrattı.  

Eylül ayında, Boeing’in Uluslararası Uzay İstasyonu’na astronot taşımak için tasarladığı Starliner kapsülü, yazılım arızası nedeniyle boş olarak Dünya'ya dönmek zorunda kaldı. Bu durum, Boeing’in en büyük rakibi SpaceX’in aracıyla eve dönmeyi bekleyen iki astronotu yörüngede mahsur bıraktı. Aynı dönemde, 33 bin Boeing işçisinin başlattığı grev, sekiz hafta boyunca uçak üretimini durdurdu.  

Bir zamanlar mühendislik başarısıyla anılan Boeing, 1997'de McDonnell Douglas ile birleşmesinin ardından finansal getirileri teknik mükemmeliyetin önüne koyduğu için eleştiriliyor. 2014-2020 yılları arasında Boeing, 61 milyar dolarlık temettü ve hisse geri alımı yaparken, pandemi sonrası şirketin yıllık zararları toplamda 23 milyar dolara ulaştı.  

Boeing CEO'su istifa ediyor  

Mart ayında, 2020’den bu yana şirketin CEO’su olan Dave Calhoun, Boeing’in yaşadığı sıkıntıların sorumluluğunu kabul ederek 2025’te görevinden ayrılacağını duyurdu. Boeing’in yeni CEO’su olarak görevi devralan Kelly Ortberg’in şirketi yeniden eski güçlü günlerine döndürmek için nasıl bir yol izleyeceği merak konusu.  

Şirket kültürü yeniden inşa edilecek  

Ortberg’in en önemli görevi, Boeing’in mühendislik mükemmeliyetini yeniden tesis etmek ve kalite kontrol süreçlerini iyileştirmek olacak. Ancak bir şirketin kültürünü yıkmak kolay olsa da yeniden inşa etmek zorlu bir süreç. Ortberg, dünya genelinde 145 bin kişiyi istihdam eden bu devasa organizasyonu anlamadan büyük değişiklikler yapmayacak.  

Ortberg’in Boeing’in genel merkezini Virginia’dan Seattle’a taşımayı düşündüğü konuşuluyor. Bu adım, yöneticileri şirketin operasyonlarına daha yakın bir konuma getirerek, şirketin üretim süreçlerine doğrudan müdahale edebilmesini sağlayabilir.  

Üretim ve teslimatlar hızlandırılmalı  

Boeing 737 Max, yaşanan tüm sorunlara rağmen büyük bir sipariş birikimine sahip. Ancak Boeing’in bekleme listesi, Avrupa’daki rakibi Airbus’ın listesi kadar uzun değil. Bu nedenle, tamamen yeni bir uçak üretimi için yapılan çağrılar maliyetli bulunarak reddediliyor. Şirketin asıl odaklanması gereken konu, regülatörlerle ilişkilerini onarmak ve güvenlik açıklarını kapatmak olacak.  

Regülatörler, Boeing’in 737 Max üretimini aylık 38 uçakla sınırladı. Boeing’in bu sınırı kaldırabilmesi için, uçakta yaşanan güvenlik sorunlarının giderildiğine dair yetkilileri ikna etmesi gerekiyor.  

Boeing’in daha fazla uçak teslim etmesi, yeni yakıt tasarruflu jetler isteyen müşterilerin memnuniyetini artıracak. Airbus’ın dolu sipariş defterleri nedeniyle havayolu şirketleri Boeing ile çalışmaya devam etmek zorunda. Ancak, geç teslimatlar, havayolu şirketlerine daha büyük indirimler talep etme fırsatı veriyor.  

Starliner ve uzay yarışındaki zorluklar  

Starliner kapsülünde yaşanan aksaklıklar, Boeing’in uzay departmanında da sorunlar olduğunu ortaya koydu. Boeing’in uzay projelerinde büyük maliyet aşımları yaşanırken, SpaceX her geçen gün daha güçlü hale geliyor.  

Savunma sanayi, ticari havacılık sektöründeki dalgalanmalara karşı genellikle güvenilir bir dayanak noktası olarak görülse de, Boeing bu alanda da zorlanıyor. Küresel savunma harcamaları son yıllarda zirveye ulaşmasına rağmen, Boeing’in sabit fiyatlı sözleşmelerde aşırı hırslı olması şirkete zarar yazdırdı. Ayrıca, Boeing kârlı yeni programlara teklif verme konusunda rakiplerinden daha az başarılı oldu.  

Boeing’in yeniden yükselmesi zaman alacak  

Ortberg’in önündeki görev listesi bir hayli uzun ve zorlu. Boeing’i eski günlerine döndürmek aylar değil, yıllar sürecek. Ancak şirketin şu anki konumundan daha aşağıya inmesi pek olası değil. Bu noktadan sonra Boeing için tek yön yukarı görünüyor.