;
Arama

Bir şehri marka yapmak: Yerelden küresele yükselen 10 altın kural

Bir şehir, yalnızca haritadaki bir koordinat değil; yaşayan, nefes alan, geçmişi ve geleceği olan bir varlıktır. Onu sıradanlıktan çıkarıp bir markaya dönüştüren şey; vizyon, hafıza ve kolektif çabadır.

15 Temmuz 2025, 09:38 Güncelleme: 15 Temmuz 2025, 09:59

Wimbledon Finali’ni izledikten sonra, Wimbledon Village Business Association Başkanı Adrian Mills ile yaptığım sohbet, bu konuda zihnimi daha da netleştirdi. Kendisi sadece kortları değil, kasabanın kalbini de yeniden tasarlamış bir lider. Eşi Nicky ile birlikte sadece turnuvayı değil, Thai Tho gibi restoranları da yıldızlaştırarak sosyal-kültürel kalkınmayı tabana yaymışlar.

Bu deneyimlerden ve Avrupa’daki diğer başarılı şehir örneklerinden yola çıkarak, şu temel sorunun yanıtını aradım:

Bir şehir nasıl ayağa kalkar, marka olur ve bu canlılığı korur?

İşte bu yolculukta bize eşlik edecek 10 altın kural:

1. Strateji olmadan gelecek olmaz

Bir şehir, geleceğini planlamazsa; tesadüflerin insafına kalır.
Adrian’ın yaklaşımı çok net:

“Bir şehir, ne olmak istediğini bilmeli. Tenis merkezi mi? Gastronomi başkenti mi? Sakin yaşam destinasyonu mu?”

Bu strateji yalnızca belediye binasında değil;

  • Merkezi hükümetle,
  • Yerel esnaf ve üreticiyle,
  • Üniversiteler ve sivil toplumla,
  • En önemlisi de vatandaşın katılımıyla oluşturulmalı.

2. Yerel kalkınma liderlik ister

Wimbledon’da Adrian Mills neyse, Türkiye’de de her güçlü şehir atağının ardında kararlı liderler var.

Örnekler:

  • Selçuk Balkan – Urla: Tarım, şarap ve gastronomiyle sürdürülebilir kalkınma vizyonu kuruyor.
  • Lal Denizli – Çeşme: Gençlere dokunan, çevreyle barışık projelere öncülük ediyor.
  • İlkay Erdoğan – Karaburun: Kooperatifçilik ve kadın emeğiyle bölgeyi yeniden ayağa kaldırıyor.

Bu liderlerin ortak noktası: Partiler üstü bir yaklaşımla, ortak gelecek hedefi etrafında toplumun tüm kesimlerini birleştirebilmiş olmaları.

3. Yerel sadakat ekonomisi kurun

Ekonomik kalkınma, küresel zincirler değil; yerel bağlarla başlar.
Yurtdışında bazı kasabalarda vatandaşlar, her ay belirli bir tutarı yerel dükkanlarda harcamaya teşvik ediliyor.

Böylece:

  • Para dışarıya değil, kasabanın içinde kalıyor,
  • KOBİ’ler güçleniyor,
  • Yeni iş sahaları doğuyor.

Urla’nın üretici pazarları, Ayvalık’ın zeytinyağı atölyeleri, Samsun’un fındık kooperatifleri için de benzer sadakat modelleri uygulanabilir.

4. Hikâyeni anlatmazsan unutulursun

Şehirlerin de hikâyeleri olmalı.
Wimbledon yalnızca tenis turnuvası değildir. Aynı zamanda bir yaşam tarzıdır.
Adrian bunu hikâyeleştirerek dünyanın ilgisini cezbediyor. Türkiye’de:

  • Urla’da şarap üreticisinin,
  • Ayvalık’ta taş ev restore eden kadının,
  • Gaziantep’te yedi kuşaktır baklava açan ustanın hikâyeleri doğru anlatıldığında, şehir yalnızca ziyaret edilmez, hissedilir.

5. Ruhunu haritalandır: Değer haritanı bil

Her şehir, onu diğerlerinden ayıran bir “ruh” taşır.
Bunu tanımlamadan ne yatırım planlanabilir, ne de kimlik inşa edilebilir. Örneğin:

  • Karaburun için mor domates, kırlangıç göçü, sakinlik.
  • Hakkâri için doğa turizmi, zanaat, dağ kültürü.
  • Antalya için sadece deniz değil, tarihi derinlik ve gastronomi.

Her bir değeri haritalayıp, yatırım ve tanıtım stratejisi buna göre inşa edilmeli.

6. Festivallerle ritim yakala

Festivaller, şehrin nabzıdır.
Tek seferlik etkinlik değil, yıllık ritmik hafıza yaratır. Türkiye’de:

  • Urla Bağbozumu,
  • Ayvalık Zeytin Hasadı,
  • Gaziantep GastroFest,
  • Bozcaada Caz Günleri gibi etkinlikler bu modeli çok iyi uyguluyor.

Her ay en az bir neden sunulmalı o şehre uğramak için.

7. Önce yerel, sonra küresel

Birçok şehir “küresel olalım” diye yola çıkıyor ama önce yerel bağlarını güçlendirmeli.

Adrian’ın sözleri net:

“Bizi önce köylülerimiz, sonra dünya keşfetti.”

Fransa’nın küçük köylerinden, Japonya’nın çay kasabalarına kadar her güçlü örnek, önce kendi halkını kazandı.

8. Gelecek fonu kurun

Wimbledon gibi kasabalar, kendi geleceğini finanse etmek için “şehir sandığı” benzeri fonlar kuruyor. Şeffaf bir bütçe ile:

  • Girişimcilik,
  • Tanıtım,
  • Eğitim,
  • Altyapı destekleniyor.

Türkiye’de de Çeşme, Urla, Karaburun gibi bölgeler bu modeli yerelleştirerek uygulayabilir.

9. Siyaseti temsilde bırak, yönetime sokma

Şehirler partilerin değil, halkın ortak geleceğidir.
Adrian’ın yaklaşımı önemli:

“Şehir yönetimi, seçim kampanyası değil; nesiller arası bir sorumluluktur.”

Şehir yönetimleri siyasi değil, sosyal koalisyonlara dayanmalı.

10. Sahiplen, katıl, İmeceyi yeniden keşfet

Şehir kalkınması bir elit proje değil.
Her bireyin emeğiyle yoğrulmalı.

Esnafıyla, öğrencisiyle, çiftçisiyle, emeklisiyle katılan bir şehir, sadece kalkınmaz; dirençli ve sürdürülebilir hale gelir.

Sonuç: Şehir tasarımı değil, gelecek tasarımı

Markalaşma, yalnızca güzel logo veya festival değildir.
Bir şehrin ruhunu, potansiyelini ve hafızasını geleceğe taşıyacak stratejik bir vizyondur.

Wimbledon, bunu başardı.
Adrian ve Nicky Mills örneği bize gösteriyor ki:
Doğru liderlik, kolektif irade ve tutarlı vizyonla her şehir kendi hikâyesini yazabilir.

Türkiye de yazabilir.
Yeter ki sahiplensin, katılsın, birlikte hayal etsin.


"Forbes Life" Kategorisinden Daha Fazla İçerik

  • Yeni Superman filmi Orta Doğu metaforu mu?

    Yeni Superman filmi Orta Doğu metaforu mu?

  • Beyoncé'nin yayınlanmamış şarkıları turne sırasında çalındı

    Beyoncé'nin yayınlanmamış şarkıları turne sırasında çalındı

  • Superman Warner Bros.'un ihtiyacı olan 122 milyon dolarlık gişe zaferiyle zirvede

    Superman Warner Bros.'un ihtiyacı olan 122 milyon dolarlık gişe zaferiyle zirvede

  • 2024 yılında iller arası göç edenlerin sayısı 2,6 milyonu aştı

    2024 yılında iller arası göç edenlerin sayısı 2,6 milyonu aştı

  • Jannik Sinner'ın 4 milyon dolarlık Wimbledon ödülünün yarısı vergilere gidecek

    Jannik Sinner'ın 4 milyon dolarlık Wimbledon ödülünün yarısı vergilere gidecek

  • Wimbledon: Sadece bir turnuva değil, kurumsal zekanın ve ekonomik zarafetin sahnesi

    Mehmet Öğütçü
    Wimbledon: Sadece bir turnuva değil, kurumsal zekanın ve ekonomik zarafetin sahnesi

Yazarlar

Çok Okunanlar

  • En zengin 100 Türk


  • forbes.com.tr

    Dünyanın en zengin 10 insanı (Ocak 2025)


  • Dolar milyarderi Türkler


  • 2025 Forbes 39. Dünya Milyarderler Listesi


  • Dünyanın en zengin 10 kişisi (Kasım 2024)