ABD'den İran'a net mesaj: Uranyum zenginleştirmesine sıfır tolerans
Witkoff ABC kanalına yaptığı açıklamada, “Uranyum zenginleştirme konusunda taviz vermemiz söz konusu değil. Yüzde 1 oranında dahi olsa izin veremeyiz. Çünkü zenginleştirme nükleer silah üretiminin önünü açar. Böyle bir tehlikeyi topraklarımıza yaklaştıramayız” dedi.
Tahran’dan net yanıt: Zenginleştirme sürecek
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, ABD’nin ciddi bir anlaşma için hazır olması halinde masaya oturabileceklerini belirtti ancak zenginleştirme faaliyetlerinden asla vazgeçmeyeceklerini vurguladı. Tasnim Haber Ajansı’na konuşan Arakçi, Witkoff’un açıklamalarını gerçek dışı olarak niteledi.
ABD tutumunu sertleştirdi
Yılın başlarında İran’a düşük seviyede zenginleştirmeye izin verilebileceği sinyalleri veren ABD, zamanla pozisyonunu değiştirdi. Witkoff, İranlıları rencide etmeyen ancak sorunu çözecek bir teklif sunduklarını belirterek, müzakerelerin çözüm odaklı ilerlemesini istediklerini söyledi. Görüşmelerin bu hafta Avrupa’da yeniden başlaması bekleniyor.
Trump’tan uyarı: Ya anlaşma ya da kötü sonuçlar
Abu Dabi’de konuşan Başkan Trump, İran’a bir teklif sunduklarını ve hızlı yanıt beklediklerini söyledi. Aksi halde “kötü sonuçlar” olabileceği uyarısında bulundu. Axios’un haberine göre Witkoff, İranlı yetkililere yazılı bir teklif sundu. Ancak İran tarafı bu iddiayı yalanladı ve böyle bir belge almadıklarını duyurdu.
Kilit sorun: Uranyum zenginleştirme
Müzakerelerde en büyük anlaşmazlık yine uranyum zenginleştirme meselesi. İran, bu hakkını korumakta kararlı. ABD ise Tahran’ın bu kapasiteden tamamen vazgeçmesini istiyor. İran, 2015 nükleer anlaşmasında belirlenen limitlerin altına inmeyi kabul edebileceğini bildirmişti ancak Trump 2018’de bu anlaşmadan çekilmişti.
Trump: Gerekirse askeri müdahale
Trump yönetimi, anlaşma sağlanamazsa İran’ın nükleer tesislerine saldırı seçeneğini masada tutuyor. İranlı yetkililer ise yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyumun nükleer silah üretimi için kullanılabileceğini açıkça dile getiriyor. İsrail de İran’ın nükleer silaha sahip olmasını varoluşsal bir tehdit olarak görmeye devam ediyor.
Pezeşkiyan: Savaş istemiyoruz ama haklarımızdan da vazgeçmeyiz
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, ABD ile savaş arayışında olmadıklarını ancak Trump’ın tehditlerinin ülkesinin nükleer haklarından vazgeçmesine yol açmayacağını söyledi. “Barıştan yanayız ama tehditlere boyun eğmeyiz” dedi.
Hamaney’den Trump’a: Ciddiye alınmaz
İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, Trump’ın açıklamalarını “Amerikan halkına yakışmayan” sözler olarak değerlendirdi ve yanıt vermeye değer bulmadığını belirtti. Arakçi de İran’ın zenginleştirme hakkının uluslararası anlaşmalarla güvence altına alındığını hatırlattı.
Farklı açıklamalar, zor müzakereler
Witkoff, geçtiğimiz hafta Breitbart’a verdiği röportajda İran’ın zenginleştirme faaliyetlerinin tamamen durdurulması gerektiğini savundu. Ancak daha önce Fox News’a yaptığı açıklamada düşük seviyeli zenginleştirmeye izin verilebileceğini söylemişti. Son görüşmelerin yapıldığı Maskat’ta, İran tarafı süreci “zorlayıcı” olarak tanımlarken Trump yönetimi umut verici bir ilerleme sağlandığını savundu.
