ABD'deki doktora öğrencisi Rümeysa Öztürk'ün vizesi neden iptal edildi?

ABD’deki Tufts Üniversitesi doktora programına kayıtlı Rümeysa Öztürk'ün salı günü güvenlik kameralarına yansıyan bir olayda aniden gözaltına alınmasının ardından vizesi iptal edildi. Forbes olayın Columbia Üniversitesi öğrencisi Mahmoud Khalil'in ve Başkan Donald Trump yönetimi tarafından sınır dışı edilmek üzere hedef alınan diğer kişilerin tutuklanmasını hatırlattığını yazdı. İç Güvenlik Bakanlığı Forbes'a yaptığı açıklamada Öztürk'ün “Hamas'ı destekleyen faaliyetlerde bulunduğu” için tutuklandığını söyledi ancak kurum faaliyetlerin adını vermedi ve bunun “vize iptali için yeterli bir gerekçe" olduğunu belirtti.

Bilinmesi gerekenler

• ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio perşembe günü düzenlediği basın toplantısında Öztürk'ün vizesinin iptal edildiğini söyledi ve iptalin Filistin’i savunması nedeniyle olduğunu ima etti. Rubio, “Size eğitim görüp diploma almanız için vize verdik, üniversite kampüslerimizi dağıtan bir sosyal aktivist olmanız için değil” dedi ancak Öztürk'ün yıkıcı bir faaliyette bulunduğu fikrini destekleyen bir kanıt paylaşmadı.

• Güvenlik kamerası görüntülerinde, Tufts Üniversitesi'nin kampüsün bir parçası olmadığını söylediği bir bölgede, arkadaşlarıyla buluşmak üzere kaldırımda yürüyen Öztürk'e birkaç sivil polis memurunun yaklaştığı ve ardından Öztürk'ün uzaklaştırıldığı görülüyor.

• İç Güvenlik Bakanlığı Forbes'a yaptığı açıklamada Öztürk'ün “Hamas'ı destekleyen faaliyetlerde bulunduğu” için tutuklandığını söyledi ancak kurum belirli faaliyetlerin adını vermedi ve bunun “vizenin sona erdirilmesi için gerekçe” olduğunu belirtti.

• Öztürk, öğrenci tarafından yönetilen Tufts Daily gazetesinde geçen yıl yayınlanan ve üniversiteyi “Filistin soykırımını kabul etmeye” ve “İsrail'le doğrudan veya dolaylı bağı olan şirketlerden el çekmeye” çağıran bir yazının ortak yazarları arasında yer alan dört öğrenciden biriydi ancak bunun tutuklanmasıyla ilgili olup olmadığı belirsiz.

• Öztürk'ün avukatı Mahsa Khanbabai birçok medya kuruluşuna yaptığı açıklamada, Öztürk'e yönelik herhangi bir suçlamadan haberdar olmadığını ve şu anda Öztürk'ün nerede olduğunu bilmediğini söyledi.

• Tufts Üniversitesi Başkanı Sunil Kumar Forbes ile paylaştığı bir açıklamada, üniversiteye Öztürk'ün öğrenci vizesinin iptal edildiğinin söylendiğini ve bunun doğru olup olmadığının teyit edilmeye çalışıldığını belirtti.

Öztürk'ün soruşturulmasında son durum ne?

Öztürk'ün gözaltına alınmasının ardından Louisiana'daki bir ABD Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Birimi tesisine nakledildiği bildirildi. CNN'in haberine göre Öztürk'ün avukatı mahkemeye bir dilekçe sunarak Öztürk'ün Massachusetts dışına çıkarılmamasını talep etmiş ve gözaltına itiraz etmişti ancak Öztürk çoktan Louisiana'ya götürülmüştü.

Massachusetts Bölge Yargıcı Indira Talwani salı günü verdiği bir kararda Öztürk'ün “götürülme niyetini önceden bildirmeden Massachusetts Bölgesi dışına çıkarılamayacağını” yazdı. Khanbabai, CNN'e verdiği demeçte Öztürk'ün tutuklanmasını, aralarında Mahmoud Khalil'in de bulunduğu diğer üniversite öğrencilerinin yakın zamanda gözaltına alınmasıyla karşılaştırdı. Khanbabai, “Filistin'deki zulüm hakkında konuşan yabancı öğrenciler ve aktivistlerle ilgili diğer tüm göçmenlik davalarında olduğu gibi, hükümet ağır suçlamalarda bulunuyor ancak hiçbir kanıt sunmuyor” dedi. Khanbabai, Öztürk'ün “derhal serbest bırakılmasını” umduğunu sözlerine ekledi.

Rümeysa Öztürk kimdir?

Boston Globe'un silinen LinkedIn profiline dayandırdığı haberine göre 30 yaşındaki Öztürk, Tufts Üniversitesi'nde Çocuk Çalışmaları ve İnsan Gelişimi programında doktora öğrencisi. Öztürk daha önce Columbia Üniversitesi Teachers College'dan yüksek lisans derecesi aldı. Boston Globe, Öztürk'ün Fulbright bursiyeri olduğunu ve daha önce Boston Üniversitesi'nde araştırma asistanı olarak çalıştığını belirtti.

Öztürk F-1 öğrenci vizesiyle Amerika Birleşik Devletleri'nde eğitim gördü. Öztürk'ün avukatı birçok medya kuruluşuna Öztürk'ün iftar için arkadaşlarıyla buluşmaya giderken gözaltına alındığını söyledi. Öztürk'ün kardeşi Asım Öztürk X'te yazdığı bir yazıda, Öztürk'ün Trump yönetimi tarafından “Filistin'i destekleyenlere” karşı yürütülen bir “cadı avının” parçası olarak hedef alındığına inandığını ve Öztürk'ün hiçbir zaman “provokatif veya saldırgan bir eylemde” bulunmadığını belirtti. Öztürk'ün arkadaşları ve meslektaşları Associated Press'e, kampüsteki “Filistin yanlısı protestolarla yakından ilgilenmediğini” ve ortak yazdığı makalenin bilinen tek aktivizmi olduğunu söyledi. Arkadaşı ve sınıf arkadaşı Jennifer Hoyden AP'ye yaptığı açıklamada, “Öğrenci Senatosunu destekleyen bir mektup yazmak ile onu suçladıkları türden bir eylemde bulunmak arasında çok önemli bir fark var ki ben buna dair hiçbir kanıt görmedim” dedi.

Tufts Üniversitesi ne dedi?

Okul Forbes'a yaptığı açıklamada, Öztürk'ün gözaltına alınmasından önce durumdan haberi olmadığını belirterek, “Olaydan önce federal yetkililerle herhangi bir bilgi paylaşmadığını” ifade etti. Kumar, Öztürk'ün tutuklanma videosunu “rahatsız edici” olarak nitelendirdi ve “Rümeysa'ya yasal süreç haklarından yararlanma fırsatı verilmesini” umduğunu söyledi. Çarşamba gecesi Tufts Üniversitesi kampüsü yakınlarında Öztürk'ün gözaltına alınmasını protesto eden iki binden fazla kişi ellerinde “Rümeysa Öztürk'e özgürlük” yazılı pankartlar taşıdı.

Yetkililer nasıl tepki verdi?

Massachusetts Başsavcısı Andrea Joy Campbell, federal hükümetin Öztürk'ü “siyasi görüşleri nedeniyle yasalara saygılı bir bireyi hedef almakla” suçlayarak “gözaltına almayı seçmesinin endişe verici” olduğunu söyledi. Türkiye Washington Büyükelçiliği’nden yapılan açıklamada, "ABD Dışişleri Bakanlığı, Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Birimi ve diğer yetkililer nezdinde girişimlerde bulunulmuştur. Vatandaşımızın haklarının korunması için gerekli konsolosluk hizmetlerinin ve hukuki desteğin sağlanması amacıyla her türlü çaba gösterilmektedir" ifadelerine yer verildi.