ABD Başkanı Trump’a Katar'dan lüks uçak hediyesi

ABD’de birçok yayın organında yer alan habere göre Donald Trump yönetimi, başkanlık uçağı olarak kullanılmak ve daha sonra Başkan Trump'ın başkanlık kütüphanesine bağışlanmak üzere Katar'daki kraliyet ailesinden bir Boeing 747-8 lüks uçağı kabul etmeye hazırlanıyor. Bu haberler ABD hükümetine bugüne kadar verilen en büyük yabancı hediyelerden birine işaret ediyor.

Öne çıkanlar

• Hediyeyi ilk kez duyuran ABC News'a göre Katar kraliyet ailesinin hediyesinin Trump'ın ikinci döneminin ilk yurtdışı gezisinde Katar'ı ziyareti sırasında resmen açıklanması bekleniyor.

• Katarlı bir yetkili CNN'e yaptığı açıklamada uçağın Katar Savunma Bakanlığı tarafından Pentagon'a hediye edileceğini ve Pentagon'un uçağı Air Force One'ın güvenlik standartlarına uygun hale getireceğini söyledi.

• Birçok yayın organının bildirdiğine göre uçak Trump'ın görev süresinin bitiminden hemen önce başkanlık kütüphanesine bağışlandığında, Trump uçağı özel bir vatandaş olarak kullanabilecek ve bu da hediyenin yasallığı konusunda soru işaretleri yaratabilir.

Trump'ın uçağı kabul etmesi yasal mı?

ABD Anayasası'nda yer alan bir maddede “herhangi bir Kral, Prens ya da yabancı devletten, Kongre'nin onayı olmaksızın, herhangi bir kar ya da güven makamında bulunan hiç kimse, herhangi bir hediye, makam ya da unvan kabul edemez” deniyor. Ancak ABC News'a konuşan isimsiz kaynaklar, Trump yönetiminin Savunma Bakanlığı'nın uçağı kabul etmesinin ve daha sonra Trump'ın kütüphanesine vermesinin yasal olduğunu çoktan belirlediğini söyledi. ABC News ayrıca Başsavcı Pam Bondi'nin geçen hafta Beyaz Saray danışmanlık ofisine gönderdiği yasal bir notta, Katar'ın bağışı Trump'ın görev süresi dolmadan önce kütüphanesine bağışlanması şartına bağlamasının yasal olarak uygun olacağını söylediğini yazdı.

Trump yeni uçağı ne zaman kullanabilir?

Bu net değil çünkü uçağın Air Force One güvenlik standartlarını karşılayacak şekilde yenilenmesi gerekecek. Adı açıklanmayan bir Savunma Bakanlığı yetkilisi pazar günü New York Times'a verdiği demeçte, değişiklilerin yapılması için bir sözleşme imzalamanın ve ardından uçağı gerçekten değiştirmenin biraz zaman alacağını söyledi. Yetkili, “Yıllardan bahsediyoruz, aylardan değil” diye ekledi.

400 milyon dolar

Business Insider'ın 2020'deki en büyük özel jet olduğunu bildirdiği uçak da dahil olmak üzere birçok kuruluşa göre bir Boeing 747-8 uçağının maliyeti yaklaşık 400 milyon dolar.

Arka plan

Trump daha önce şubat ayında uçağı gezmiş ve o zaman The New York Times uçağı yeni bir Air Force One olarak düşündüğünü yazmıştı. Sözcüsü Steven Cheung CNN'e yaptığı açıklamada Trump'ın uçağa bakarken “yeni donanım/teknolojiyi incelemek üzere” uçağı gezdiğini ve bu gezinin “projenin yeni Air Force One'ı söz verildiği gibi zamanında teslim etmedeki başarısızlığını vurguladığını, zira zaten 5 yıl geciktiklerini” söyledi. 2015 yılında Hava Kuvvetleri, Boeing'in bir sonraki Air Force One olarak 747-8'leri üreteceğini duyurdu ve bunun “ulusal kamu çıkarlarıyla tutarlı bir şekilde Amerika Birleşik Devletleri başkanının makamını yansıtırken, başkanlık destek misyonunu yürütmek için oluşturulan gerekli yetenekleri” karşılayacağını ifade etti. CNN, Boeing'in ihaleyi 2018'de aldığını ve uçakların geçen yıl teslim edilmesi gerektiğini, ancak Boeing'in uçakları tamamlamasına hala yıllar olduğunu bildirdi. Şubat ayında Trump, “Bu kadar uzun sürmesinden memnun değilim... Bunun hiçbir mazereti yok” diyerek gecikmelerden duyduğu hayal kırıklığını dile getirmişti. Ekibinin “başka alternatiflere baktığını” ve kullanılmış jetleri satın alıp yenilemeyi düşündüğünü söyledi.