Reel kesimde güven sınırlı da olsa arttı
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), ekim ayına ilişkin İktisadi Yönelim İstatistikleri ve Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) sonuçlarını açıkladı.
İmalat sanayisinde faaliyet gösteren 1828 iş yerinin yanıtlarıyla hazırlanan ankete göre, reel kesimde güven bir önceki aya kıyasla 0,6 puan artarak 100,8 seviyesine yükseldi. Buna karşılık, mevsimsellikten arındırılmış endeks 1,2 puan düşerek 102’ye geriledi.
Üretim ve ihracat beklentileri güveni artırdı
Endeksi oluşturan alt göstergelere bakıldığında, mevcut mamul mal stoku, toplam sipariş miktarı, gelecek üç aya yönelik üretim hacmi, istihdam, ihracat siparişleri, sabit sermaye yatırımları ve genel gidişata ilişkin değerlendirmelerin güven endeksini artış yönünde etkilediği görüldü. Buna karşın, son üç aya ait toplam sipariş miktarına yönelik değerlendirmeler endeksi aşağı çekti.
Son üç aya ilişkin değerlendirmelerde, üretim hacminde artış bildirenlerin oranı yükselirken, iç piyasa sipariş miktarındaki azalış eğilimi zayıfladı. İhracat siparişlerinde ise önceki dönemin aksine artış yönlü beklentiler güç kazandı.
Stoklar mevsim normallerine yaklaştı
Ankete göre mevcut toplam siparişlerin mevsim normallerinin altında olduğu yönündeki görüşler zayıflarken, mamul mal stoklarının mevsim normallerinin üzerinde olduğu yönündeki değerlendirmeler de azaldı. Böylece stok seviyesi, mevsim normallerine daha yakın bir seyir izledi.
Gelecek üç aya ilişkin beklentilerde ise üretim hacmi, ihracat siparişleri ve iç piyasa siparişlerinde artış öngörenlerin oranı azaldı. Buna karşılık, istihdamda azalış yönlü beklentiler zayıfladı, sabit sermaye yatırımlarına ilişkin artış beklentileri güç kazandı.
ÜFE beklentisi yüzde 34,3’e geriledi
Katılımcıların büyük bölümü, son üç ayda ortalama birim maliyetlerde artış olduğunu bildirirken, gelecek üç ayda maliyet artışı bekleyenlerin oranı da yükseldi. Ancak gelecek dönemde satış fiyatlarının artacağı yönündeki beklentilerde zayıflama görüldü.
Yıllık Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) beklentisi ise bir önceki aya göre 0,2 puan azalarak yüzde 34,3 seviyesinde gerçekleşti.
Üretimi kısıtlayan en önemli neden talep yetersizliği
Ekim 2025 itibarıyla ankete katılan iş yerlerinin yüzde 54’ü üretimlerini kısıtlayan herhangi bir faktör bulunmadığını belirtti. Üretimi sınırlayan etkenler arasında ilk sırayı yüzde 13,7 ile talep yetersizliği aldı. Bu faktörü sırasıyla mali imkansızlıklar, iş gücü yetersizliği, ham madde ve ekipman eksikliği ile diğer faktörler izledi.
