Reel kesim güven endeksi nisanda geriledi
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) yayımladığı 2025 yılı Nisan ayı İktisadi Yönelim Anketi (İYA) sonuçları, imalat sanayinde faaliyet gösteren 1.736 iş yerinin değerlendirmelerine dayanarak hazırlandı. Veriler, ekonomik aktiviteye dair güven göstergelerinin genel olarak zayıfladığına işaret etti.
Mevsimsellikten arındırılmış Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE-MA), mart ayına göre 2,4 puan azalarak 100,8 seviyesine geriledi. Mevsimsellikten arındırılmamış RKGE ise 0,9 puanlık düşüşle 103,2 olarak kaydedildi.
Endeks son yedi ayın en düşük seviyesine geldi.
Üretim beklentilerinde gerileme
Endeksin alt kalemlerine bakıldığında, mevcut mamul mal stoku, toplam sipariş miktarı ve sabit sermaye yatırım harcamalarına ilişkin değerlendirmeler endeksi yukarı çekerken; genel gidişat, gelecek üç aydaki üretim hacmi, ihracat sipariş miktarı ve istihdam beklentilerindeki zayıflama, güven seviyesini aşağı çekti.
Son üç ayda üretim hacmi ve ihracat siparişlerindeki olumsuz seyir, nisan ayında yerini daha iyimser bir tabloya bırakırken, iç piyasa sipariş miktarında azalış bildirenlerin oranı artış gösterdi.
Yatırım beklentisi yükselirken istihdam görünümü zayıfladı
Gelecek üç aya ilişkin beklentilerde ise üretim hacmi ve iç piyasa sipariş miktarlarında artış bekleyenler lehine olan eğilim zayıflarken, ihracat siparişlerindeki artış beklentisi güç kazandı. Sabit sermaye yatırım harcamalarına yönelik beklentiler yukarı yönlü seyrederken, istihdam artışı beklentisi geriledi.
Maliyet ve fiyat baskısı devam ediyor
Ortalama birim maliyetlerde artış beklentisi güçlendi. Aynı zamanda, gelecek üç ayda satış fiyatlarının da artacağı yönündeki değerlendirmelerin arttığı gözlemlendi. Gelecek on iki aya yönelik ÜFE beklentisi ise bir önceki aya göre 0,3 puan artarak yüzde 38,9 seviyesinde gerçekleşti.
En önemli üretim engeli: Talep yetersizliği
Katılımcıların yüzde 54’ü üretimlerini kısıtlayan bir faktör olmadığını bildirirken, yüzde 14,4’lük kesim talep yetersizliğini en önemli engel olarak gösterdi. Bunu mali imkânsızlıklar, işgücü ve hammadde eksiklikleri izledi.
Genel gidişata ilişkin değerlendirmelerde, kötümserlik yönünde bir artış yaşandığı kaydedildi. Bu durum, sanayi temsilcilerinin geleceğe dair temkinli olduğu bir döneme işaret ediyor.
