ABD tarifeleri sonrası Vietnam rotayı Çin'e çevirdi: Huawei ve ZTE ile 5G anlaşmaları imzalandı

Washington ile ticari ilişkilerin gerildiği bir dönemde Vietnam, stratejik bir hamleyle Çinli teknoloji devlerine kapılarını açarak Batılı yetkilileri endişelendiren bir dizi 5G sözleşmesine imza attı.

Çin'in önde gelen telekomünikasyon firmaları Huawei ve ZTE, Vietnam'da 5G ekipmanı tedarik etmek üzere bu yıl bir dizi sözleşme kazandı. Konuya yakın kaynaklara göre bu durum, Hanoi'nin Pekin ile güçlenen bağlarının bir işareti olarak yorumlanırken Batılı yetkililer arasında endişe yarattı.

Vietnam'ın yıllarca hassas altyapılarda Çin teknolojisini kullanma konusunda isteksiz olduğu düşünülüyordu. Ancak son aylarda kuzey komşusuyla zaman zaman gerilen ilişkilerin ısınması ve Washington ile ilişkilerin Vietnam mallarına uygulanan gümrük vergileri nedeniyle bozulmasıyla birlikte ülke Çinli teknoloji şirketlerine yöneldi.

İsveçli Ericsson ve Finlandiyalı Nokia, Vietnam'ın 5G çekirdek altyapısı için sözleşmeleri güvence altına alırken ve ABD'li çip üreticisi Qualcomm ağ ekipmanı sağlarken, kamu alım verileri Çinli şirketlerin devlete ait operatörlerle daha küçük ihaleleri kazanmaya başladığını gösterdi.

Tarife kararının ardından gelen anlaşmalar

Beyaz Saray'ın Vietnam mallarına gümrük vergisi uygulayacağını açıklamasından haftalar sonra, nisan ayında Huawei'in de dahil olduğu bir konsorsiyuma 5G ekipmanı için 23 milyon dolarlık bir sözleşme verildi. ZTE ise biri geçen hafta olmak üzere, 5G antenleri için toplam değeri 20 milyon doları aşan en az iki sözleşme kazandı. Kamuoyuna açıklanan ilk anlaşma, ABD tarifelerinin yürürlüğe girmesinden bir ay sonra, eylül ayında gerçekleşti.

Bu kazanımların zamanlamasının ABD tarifeleriyle doğrudan bağlantılı olup olmadığı netleşmese de anlaşmalar Batılı yetkililer arasında endişelere yol açtı. Deniz altı fiber optik kabloları da dahil olmak üzere Vietnam'ın dijital altyapısından Çinli yüklenicilerin dışlanması, Washington tarafından ileri teknolojilerde destek verilmesi için uzun süredir kilit bir koşul olarak öne sürülüyordu. Huawei ve ZTE, ulusal güvenliğe yönelik kabul edilemez bir risk oluşturdukları gerekçesiyle ABD telekom ağlarından yasaklanmış durumda bulunuyor. İsveç ve diğer Avrupa ülkelerinde de benzer kısıtlamalar uygulanıyor.

Ericsson, Çinli şirketler hakkında yorum yapmayı reddederken Vietnam'daki müşterilerini desteklemeye tamamen bağlı olduğunu bildirdi. Huawei, ZTE, Nokia, Qualcomm ve ilgili ülkelerin bakanlıkları konuya ilişkin soruları yanıtsız bıraktı.

Pekin ile ekonomik entegrasyon derinleşiyor

Bağlantısız Güneydoğu Asya ülkesi, küresel nüfuz rekabetinde kritik bir savaş alanı olarak görülüyor. Çin'e yakınlığı, ülkeyi Çinli bileşenlere ve Batılı tüketicilere güvenen Apple, Samsung ve Nike gibi çok uluslu şirketler için önemli bir sanayi merkezi haline getirdi.

RMIT Üniversitesi Vietnam'da tedarik zincirleri uzmanı olan Nguyen Hung, Vietnam'ın Batı baskısı altında Çin teknolojisine karşı uzun süre bekle ve gör yaklaşımı benimsediğini ancak ülkenin kendi öncelikleri olduğunu belirterek yeni anlaşmaların Çin ile daha derin bir ekonomik entegrasyonu teşvik edebileceğini ifade etti. Hanoi ve Pekin, Vietnam'ın daha önce güvenlik riski olarak gördüğü sınır ötesi demir yolu bağlantıları ve Çin sınırına yakın özel ekonomik bölgeler gibi hassas projelerde de ilerleme kaydetti.

İhale verilerine göre Huawei bu yıl Vietnam'da 5G ekipmanı konusunda birden fazla teklifi kaybetti. Ancak Vietnam Savunma Bakanlığı'na göre şirket teknik hizmetler konusunda işbirliği yaptı ve haziran ayında Vietnam'ın orduya ait ana telekom operatörü Viettel ile 5G teknoloji transferi konusunda bir anlaşma imzaladı. Viettel kaynakları Çin teknolojisinin daha ucuz olduğunu belirtti.

Batılı yetkililerden veri sızıntısı uyarısı

Diplomatik kaynaklar, Çin ile yapılan sözleşmelerin son haftalarda Hanoi'de üst düzey Batılı yetkililerin katıldığı en az iki toplantıda tartışıldığını aktardı. Bir toplantıda ABD'li bir yetkilinin, bu durumun Vietnam'ın ağlarına olan güveni sarsabileceği ve ABD'nin ileri teknolojisine erişimi tehlikeye atabileceği uyarısında bulunduğu kaydedildi.

Yetkililerin bu ay yapılan bir toplantıda, veri sızıntılarını önlemek için Çin teknolojisi kullanan alanların ağın geri kalanından izole edilip edilemeyeceğini araştırdıkları belirtildi. Ancak telekomünikasyon uzmanları, anten ve ekipman tedarikçilerinin yine de ağ verilerine erişebileceğini savunarak Batılı yüklenicilerin güvenmedikleri firmalarla yan yana çalışma riskiyle karşı karşıya kalabileceğine işaret etti.