Trump'ın Harvard'a uyguladığı yabancı öğrenci yasağına yargı freni

ABD Başkanı Donald Trump’ın yabancı öğrencilerin Harvard Üniversitesi’ne girişini yasaklayan kararına karşı açılan dava, okul lehine geçici bir zaferle sonuçlandı. ABD Massachusetts Bölge Mahkemesi Yargıcı Allison Burroughs, Beyaz Saray’ın söz konusu kararının uygulanmasını durdurarak, Harvard’ın “telafisi imkânsız bir zararla” karşı karşıya kalabileceği uyarısında bulundu.

Trump, çarşamba günü yayımladığı başkanlık kararnamesiyle, Harvard’ın yabancı öğrenci ve araştırmacılarla ilgili veri sağlamadığı gerekçesiyle ulusal güvenlik riski doğduğunu savunmuş ve okulun yabancı öğrenci alımını askıya almıştı. Ancak Harvard, bu kararın anayasanın ifade özgürlüğü ilkesine aykırı olduğunu belirterek acil yargı müdahalesi talep etti.

Mahkeme, Harvard’ın 23 Mayıs’ta sunduğu ilk dava dilekçesini güncelleyerek yeni yasağı da kapsama almasının ardından, üniversitenin talebini yerinde buldu ve kararnamenin uygulanmasını 20 Haziran’a kadar durdurdu. Davanın bir sonraki duruşması 16 Haziran’da yapılacak.

“Sistematik bir misilleme kampanyası”

Harvard’ın avukatları, Trump yönetiminin kararını “üniversitenin ifade özgürlüğünü bastırmaya yönelik açık bir misilleme” olarak niteledi. Dava dosyasında, “Harvard’ın yönetimine, müfredatına ve akademik özgürlüklerine hükümet müdahalesini reddetmesi üzerine, bu kararnameyle cezalandırıldığı” ifade edildi.

Trump’ın kararnamesine göre, yabancı öğrencilerin Harvard’a girişleri altı ay süreyle durdurulacak. Ayrıca Dışişleri Bakanı Marco Rubio’ya, halihazırda okulda bulunan yabancı öğrenci ve araştırmacıların vizelerinin iptal edilip edilmeyeceğini değerlendirme talimatı verildi. Ancak Beyaz Saray, “ülke menfaatine olan yabancıların” istisna tutulacağını duyurdu.

Trump yönetimi daha önce Harvard’ın öğrenci ve değişim programına katılım hakkını askıya almış, okulun 2,6 milyar dolarlık federal fonunu dondurmuş ve vergi muafiyetini iptal etmekle tehdit etmişti. Ayrıca, Columbia Üniversitesi’nin akreditasyonunun geri çekilmesi için ilgili kurumlara başvurulacağı da açıklandı.

“Kendimi istenmeyen biri gibi hissediyorum”

Harvard’ın öğrenci birliği başkanı Pakistanlı Abdullah Shahid Sial, yaz tatili için ülkesine dönmüştü. Şimdi ise yeni akademik yılda kampüse geri dönüp dönemeyeceği ABD Göçmenlik Ofisi’nin kararına bağlı. 20 yaşındaki Sial, “Trump yönetimi, uluslararası öğrencilere burada istenmedikleri hissini vermekte çok başarılı oldu” dedi.

Harvard Rektörü Alan Garber, kararnamenin ardından mahkemeye hızlıca müdahale çağrısı yaptı. Garber, “Mahkeme kararını verene kadar, uluslararası öğrencilerimizin ve akademisyenlerimizin çalışmalarını sürdürebilmesi için alternatif planlar geliştiriyoruz” açıklamasını yaptı.

“Adalet ertelendi”

ABD İç Güvenlik Bakanlığı yetkilisi Tricia McLaughlin ise mahkeme kararını eleştirerek, “Bu karar adaleti geciktiriyor ve Başkan’ın anayasal yetkilerini sekteye uğratıyor” ifadelerini kullandı. McLaughlin, “Üniversitelerin yabancı öğrencileri kabul etmesi bir hak değil, bir ayrıcalıktır. Trump yönetimi, öğrenci vize sistemine sağduyu getirmekte kararlıdır” dedi.

ABD Yüksek Mahkemesi’nin 2018’deki 5’e 4’lük kararı, başkanlara ülkeye girişleri kısıtlama konusunda geniş yetkiler tanımıştı. Bu nedenle uzmanlar, davanın ilerleyen aşamalarda Yüksek Mahkeme’ye taşınma ihtimalinin yüksek olduğunu belirtiyor.

Harvard’ın rakamlarla uluslararası öğrenci profili

Harvard Üniversitesi’nin 2024 sonbahar verilerine göre, öğrencilerin yüzde 27’si uluslararası statüde bulunuyor. Üniversitenin toplamda 7 binin üzerinde öğrenci ve araştırmacısı geçerli ABD vizeleriyle kampüste bulunuyor. Bu kişilerin, Trump yönetimiyle yaşanan gerilimin “rehinesi” hâline geldiği vurgulanıyor.