Robotaksilerin geleceği yeniden şekilleniyor: Waymo fabrikası

Phoenix’teki Sky Harbor Havalimanı’nın çıkışında sürücüsüz robotaksilerin sıraya dizildiği manzara, artık uzak bir geleceğe ait değil. Alphabet çatısı altındaki Waymo’nun tamamen otonom araçları, Uber ve Lyft gibi insan sürücülü araçlarla birlikte yolcu taşıyor. Bu sahne, yalnızca Phoenix’e özgü değil; San Francisco, Los Angeles, Silikon Vadisi ve Austin’deki hizmet alanları da giderek genişliyor. Waymo’nun bu sessiz dönüşümünün merkezinde ise Phoenix’in doğusunda, Arizona’nın Mesa kentinde yer alan 22 bin metrekarelik yeni fabrikası bulunuyor.

Ekim 2024’te açılan tesiste, her gün beyaz Jaguar I-PACE modelleri üzerinde çalışılıyor. Araçlar; Waymo’nun kendi geliştirdiği bilgisayar, radar, kamera ve lazer lidar sistemleriyle donatılıyor. Tüm işlem, tek bir manuel montaj hattında yürütülüyor. Ancak üretimin otomasyona geçmesi ve hızla ölçeklenmesi planlanıyor. Waymo’nun araç üretimi yöneticisi Kent Yiu, “Beş yıllık projeksiyonlarımıza göre bu tesisin yılda on binlerce araç üretmesi gerekiyor" diyor.

Waymo, bugüne kadar topladığı 11 milyar doları aşkın fonla ve Google’ın 2009’dan 2020’ye kadar yaptığı milyarlarca dolarlık ek yatırımla artık test aşamasını geride bıraktı. 2024’te Phoenix’ten sonra San Francisco ve Los Angeles’ta ücretli hizmete geçen şirket, bu yaz Atlanta’da, 2025’te ise Miami ve Washington D.C.’de de hizmete başlamayı planlıyor. Nashville ve Tokyo’da ise test sürüşleri devam ediyor. Şirket bu genişleme stratejisini Mesa’daki üretim kapasitesiyle destekliyor.

Her biri günde ortalama 24 sefer gerçekleştiren Waymo robotaksileri, kişisel araçlara göre çok daha yoğun kullanılıyor. Filosundaki araç sayısı 10 bine ulaştığında, Waymo günde 250 bin yolculuk gerçekleştirebilir. Bu da haftalık 1,5 milyonu aşkın sefer anlamına geliyor. Şirket yorum yapmasa da Forbes’a göre bu kapasiteyle yıllık gelir 2 milyar dolara çıkabilir.

Jaguar’ın üretimi sona eren I-PACE modelinden binlerce araç satın alan Waymo, bunları Mesa’daki fabrikada dönüştürmeye devam ediyor. Tesisin yüksek duvarlarının ardında, dönüştürülmeyi bekleyen 2.000’den fazla beyaz I-PACE park halinde bekliyor.

Fabrikada çalışan işçiler, gelen araçların önceden açılmış panellerinden dış kaplamaları sökerek iç donanımları yerleştiriyor. Ardından Waymo logoları ekleniyor ve araçlar kısa test sürüşlerine çıkarılıyor. Test verileri Mountain View’daki ana sunucuya yükleniyor.

Yeni model seçenekleri de Waymo filosuna katılmak üzere. Çinli Geely Group’un elektrikli araç markası Zeekr’e ait küçük minibüsler ile Hyundai’nin Ioniq 5 modelinin Waymo için özel versiyonu yolda. Georgia’daki Ellabell kentinde yeni açılan “Metaplant” tesisinde üretilecek olan Hyundai’ler yıl sonunda teslim edilecek.

Ancak ABD ile Çin arasında yükselen ticaret gerilimi, Zeekr modellerini etkiliyor. Biden döneminde getirilen %100’lük vergi tarifesi, araçların parça halinde ithalatını ve Mesa’da montajını gündeme getirmişti. Ancak Trump’ın Çin ürünlerine yönelik tarifeleri %145’e çıkarmasıyla bu plan da zora girdi.

Waymo, Zeekr minibüslerini test etmeye devam ediyor. Şirket, ABD yollarında kullanılmak üzere çarpışma testlerini tamamladığını açıkladı. Şu anda Mesa tesisinde birkaç Zeekr minibüs, test sürüşü için hazırlanıyor. Ferah iç mekanı, düz zemin yapısı ve kayar kapılarıyla robotaksi hizmeti için uygun bir alternatif olarak değerlendiriliyor.

Waymo’nun tüm teknolojisi şirket içinde geliştiriliyor. Lidar, radar, kameralar ve işlemci sistemleri Alphabet’in küresel tedarik ağı tarafından üretiliyor. Waymo, bu yıl altıncı nesil donanımını kullanıma sunacak. Şirket, bu yeni nesil donanımın daha ucuz olacağını belirtiyor ancak tarifeler sonrası maliyet avantajı belirsizliğini koruyor.

Waymo’nun rakiplerinden Tesla, daha basit sensörlerle maliyeti aşağı çekmeye çalışsa da, Waymo yüksek kaliteli lidar ve radar sistemlerinin güvenlik açısından üstün olduğunu savunuyor. Üstelik Waymo’nun araçları halihazırda aktif olarak yollarda.

Mesa’daki araçlar, Phoenix filosuna katılmak üzere kendi kendine sürerek tesisten çıkıyor. Kent Yiu’ya göre bu mesafe 20-30 dakika sürüyor ve araçlar hizmet bölgesine girdikleri anda yolcu almaya başlıyor.