Füzyonla altın üretimi: ABD’li girişim simya hayalini gerçeğe dönüştürmek istiyor

San Francisco merkezli nükleer enerji girişimi Marathon Fusion, binlerce yıldır çözülemeyen simya problemini çözdüğünü iddia etti. Şirketin geçen hafta yayımladığı akademik çalışmaya göre, nükleer füzyon sırasında açığa çıkan nötronlar, “nükleer dönüşüm” yöntemiyle cıvayı altına çevirebiliyor.

Fizikçiler, 1930'lardan bu yana atomları kaynaştırarak enerji üretmeye çalışıyor ancak bugüne kadar hiçbir deney, tükettiklerinden fazla enerji üretemedi. Bu durum özel sektör yatırımlarıyla değişmeye başlarken, 2023 yılında kurulan Marathon Fusion, füzyon santrallerinin teknik sorunlarına mühendislik çözümleri sunma hedefiyle yola çıktı. Şirketin CTO’su Adam Rutkowski ve CEO’su Kyle Schiller, bu yılın başında nükleer dönüşüm fikrine yöneldi.

Yayımlanan çalışmaya göre, tokamak tipi füzyon reaktörlerinde cıva-198 izotopları yüksek enerjili nötronlarla bombardımana tutuluyor. Bu süreçte ortaya çıkan cıva-197 izotopu, yaklaşık 64 saat içinde doğal altın izotopu olan altın-197’ye dönüşüyor. Marathon’un iddiasına göre sistem, yılda gigawatt başına 5.000 kilogram altın üretebilir.

Bu miktar, bugünkü fiyatlarla santralin elektrik üretimi kadar gelir elde etmesini sağlayabilir. Böylece altın üretimi, santralin toplam gelirini ikiye katlama potansiyeline sahip.

Radyoaktif altın ve bekleme süresi

Ancak süreç tamamen risksiz değil. Cıvanın diğer izotopları nedeniyle bazı radyoaktif altın izotopları da ortaya çıkabiliyor. Rutkowski, bu altının tamamen güvenli kabul edilmesi için 14 ila 18 yıl bekletilmesi gerekebileceğini belirtiyor.

Marathon, üretilecek altının piyasayı sarsacak ölçüde olmadığını savunuyor. Hâlihazırda dünyada yılda yaklaşık 3.500 ton altın çıkarılıyor. Bilimsel danışman Dan Brunner’a göre, altın piyasasının büyüklüğü, füzyon temelli üretimi absorbe edebilecek düzeyde.

Yatırımcı ilgisi artıyor

Şirket bugüne kadar 5,9 milyon dolarlık yatırım ve 4 milyon dolarlık devlet hibesi aldı. Sektörde faaliyet gösteren 53 füzyon girişimine bugüne kadar toplam 9,8 milyar dolar yatırım yapıldığı tahmin ediliyor.

Marathon’un ilk yatırımcısı olan Strong Atomics’in kurucusu Malcolm Handley, altın üretimi potansiyelinin sektöre büyük fon girişini tetikleyebileceğini belirtiyor. “Bu kaynaklar, füzyonun çözmesi gereken teknik problemleri çok daha kolay hale getirecek” diyor.