Dünyanın en zengin ülkeleri

Farklı ülke ve şehirleri ziyaret ettiğinizde, seyahatten dışarıda yemek yemeye ve hediyelik eşya alışverişine kadar aynı şeylerin fiyatlarının büyük ölçüde değiştiğini görürsünüz. Fiyatlar genellikle o bölgede yaşayanların zenginliğine bağlıdır ancak bir yerin turistler arasında ne kadar popüler olduğu da fiyatları etkileyebilir. Bu da şu soruyu beraberinde getirir: Dünyanın en zengin ülkesi hangisi?

2025 yılında hangi ülkelerin gerçekten zengin olduğunu ortaya koymak için, The Economist dünya genelindeki 178 ülkeyi zenginliği ölçen üç GSYİH ölçütüyle sıraladı:

• İlk ölçüt döviz kurları üzerinden kişi başına düşen GSYİH’yı kapsıyor. Yaygın olarak atıfta bulunulan bu ölçüt, ülkeler arasındaki fiyat farklarını dikkate almaz.
• İkinci ölçüt olarak, gelir düzeylerini yerel maliyetlere göre ayarlamak için satın alma gücü paritesi kullanıldı. 
• Üçüncü ölçüt ise hem yerel fiyatları hem de çalışılan saatleri dikkate alarak, bir ülkenin zenginliğine dair daha bütünsel ve gerçekçi bir genel bakış sunar. Hem orada yaşayanlara hem de ziyaretçiler baz alınıyor.

Bazı yerler listeye alınmıyor, bu nedenle yalnızca 178 ülke listelendi. Bazı yerler sıralanamayacak kadar küçük, örneğin Bermuda. Bazı yerlerde de doğru veri elde etmek neredeyse imkansızdır. Mesela İrlanda, “verilerin vergi arbitrajı tarafından bozulduğu” yerlerden biri ve Lüksemburg, komşu Almanya, Fransa ve Belçika’dan işe gidip gelenlerin gelir seviyelerini şişirdiği ve çarpıttığı bir yer. Bazı yerlerde ise özellikle otoriter rejimlerde, veriler güvenilir olmaktan uzaktır.

Her ölçütte zirve farklı

Bu üç farklı zenginlik ölçütünün her birinin zirvesinde farklı bir ülkeyi yerleştiriyor. Ancak bazıları tüm listelerde ya birinci ya da zirveye yakın: İsviçre, Singapur ve Norveç. Sadece dolar bazında bakıldığında, 2024 yılı itibarıyla kişi başı ortalama yıllık geliri 104.000 dolardan fazla olan İsviçre en zengin ülke konumunda. Bu, 100.000 doların üzerinde ortalama gelir sağlayan tek ülke. Singapur ve Norveç ise 90.700 ve 86.800 dolarlık ortalama gelirlerle üçüncü sırada.

Eğer İsviçre’yi daha önce ziyaret ettiyseniz ne kadar pahalı olduğunu bilirsiniz. Gerçekten de yaşamanın en pahalı olduğu ülkelerden biri. Bu da paranın orada o kadar da değerli olmadığı anlamına gelir. Bu durum, orada yaşayanların göreli zenginliği ve ziyaretçilerin seyahat masrafları üzerinde dramatik bir etki yaratır.

Yaşam maliyetini hesaba katan ikinci ölçütte, İsviçre 93.800 dolarlık düzeltilmiş kişi başı GSYİH ile beşinci sıraya geriliyor. Bu ölçütte, 151.000 dolarlık düzeltilmiş GSYİH ile Singapur ilk sıraya yükseliyor. Makao ve Katar, sırasıyla 128.000 ve 126.000 dolarlık düzeltilmiş GSYİH ile ikinci ve üçüncü sıraya yükseliyor. Norveç dördüncü sırada yer alıyor.

Üçüncü ölçüt, yalnızca yerel fiyatları değil aynı zamanda bu geliri elde etmek için ne kadar çalışılması gerektiğini de dikkate aldığında, Norveç 115.000 dolarlık düzeltilmiş GSYİH ile birinci sıraya yükseliyor. Katar 111.000 dolar ile ikinci, Danimarka ise 92.300 dolarla üçüncü sırada yer alıyor. Bu senaryoda, İsviçre beşinci sıradaki yerini korurken, uzun çalışma saatlerini yansıtan bir şekilde Singapur sekizinci sıraya geriliyor.

Avrupa ülkeleri listeye hakim

Avrupa ülkeleri, üç ölçütün ortalamasında ilk 20’de 12 sırayı alarak listeye hakim oluyor. ABD, GSYİH açısından dünyanın en büyük ekonomisi olmasına rağmen, bu üç zenginlik ölçütüne göre sırasıyla 4., 7. ve 6. sıralarda yer alıyor. Temel GSYİH’si 85.800 dolar olan ABD’nin bu rakamı, üç farklı ölçüt boyunca pek değişmiyor. Birleşik Krallık çok daha kötü durumda; her bir ölçüt için sırasıyla 19., 27. ve 25. sıralarda yer alıyor ve yaşam maliyeti ile çalışma saatleri hesaba katıldığında performansı önemli ölçüde düşüyor.

Bazı ülkeler geçiş döneminde. Örneğin İtalya, yüksek emekli nüfusa sahipken, Nijerya çalışacak yaşa gelmemiş yüksek genç nüfusa sahip. Bu tür durumlarda, çalışan az sayıda kişi daha fazla çalışmayan kişiyi desteklemek zorunda kalıyor. Bu etkinin en net görüldüğü yer ise,zenginlik listesinin en altındaki Burundi. İnanılmaz ama Burundi’de nüfusun çoğunluğu 17 yaşın altında.. Bu durum, daha küçük bir çalışan nüfusa ve çok daha düşük ücretlere yansıyor.