Çin lideri Şi Cinping Latin Amerika’yı işbirliği vaatleriyle yanına çekmeye çalışıyor
Çin uzun zamandır Latin Amerika'dan petrol, demir, soya fasulyesi ve diğer emtiaları tedarik etmek için faydalanıyor ve bunların hepsi birçok Latin Amerika ülkesi için büyümenin itici güçleri. Ancak aynı zamanda ekonomilerini ve ihracatlarını madencilik ve tarım ürünlerinden daha fazlasıyla büyütmeyi umanlar için de hayal kırıklığı kaynağı. Çin lideri Şi Cinping, onlarını dinlediğini göstermeye çalışıyor. Pekin'de bir araya gelen Latin Amerikalı lider ve yetkililere temiz enerji, telekomünikasyon ve yapay zeka gibi “gelişmekte olan alanlarda” işbirliğini genişletmek istediğini söyledi.
Çin’in güvenilir bir ortak olduğunu vurguladı
Çin ve ABD'nin birbirlerine karşı uyguladıkları cezai gümrük vergilerini geçici olarak düşürdüklerini açıklamalarından bir gün sonra konuşan Şi, Latin Amerika ve Karayip Devletleri Topluluğu temsilcilerine hitaben yaptığı konuşmada ABD Başkanı Donald Trump'tan ismen bahsetmedi. Ancak Şi, çalkantılı bir dünyada Çin'in en güvenilir ortakları olduğunu söyledi ki bu temayı yakın zamanda Güneydoğu Asya ülkelerine yaptığı ziyarette ve diğer diplomatik toplantılarda da kullandı.
Şi, Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva ve Şili Devlet Başkanı Gabriel Boric'in de aralarında bulunduğu dinleyicilere “Çin, Latin Amerika ve Karayip ülkelerinden yüksek kaliteli ürün ithalatını arttıracak ve işletmelerini bu bölgedeki yatırımlarını genişletmeye teşvik edecektir” dedi. Şi, yükselen tek taraflılık ve korumacılık dalgası karşısında Çin'in yardıma hazır olduğunu ekledi.
Diğer liderler de Trump yönetiminin gümrük vergisi tehditlerine ve diğer baskılarına dolaylı göndermelerde bulundu. Boric toplantıda yaptığı konuşmada, “İnsanlığın karşı karşıya olduğu güçlükleri ele almanın yolunun tek taraflı dayatmalar değil, çok taraflılık ve diyalog olduğunu bir kez daha teyit etmek için buradayız” dedi.
Starlink’e rakip ortaklık
Pazartesi günü Pekin'de Lula Çinli yatırımcıları Brezilya'ya çekme konusunda bazı başarılar elde ettiğini iddia etti. Lula'nın ofisine göre Çinli şirketler, genişletilmiş otomotiv üretimi ile rüzgar ve güneş enerjisi gibi yenilenebilir enerji projelerine yaklaşık 4.7 milyar dolar yatırım yapmayı planladıklarını açıkladı.
Ayrıca, uzak bölgelerdeki Brezilyalıların internete bağlanabilmeleri için alçak yörüngeli uydular fırlatmak üzere önerilen Brezilya-Çin ortaklığının da altını çizdi. Bu öneri, Elon Musk'ın Starlink'ine bu alanlarda potansiyel bir rakip olacaktır. Çinli telekom devi Huawei halihazırda Brezilya'da büyük bir varlık gösteriyor.
Washington'daki Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi Amerika Programı Direktörü Ryan Berg, Çinli yetkililerin “Trump yönetiminin Latin Amerika'da bu kadar iddialı olması karşısında biraz şaşırdıklarını” söyledi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, göreve geldiğinden bu yana en az sekiz Latin Amerika ve Karayip ülkesini ziyaret etti ve Çin'in buradaki etkisine karşı koymak da dahil olmak üzere bölgenin kendisi için bir öncelik olacağını belirtti.
Trump, Çin'i Panama Kanalı'nı kontrol etmekle suçladı. Baskı altında kalan Hong Konglu bir şirket kanal üzerindeki iki liman tesisini satarak Pekin'in tepkisini çekti. Şi, üstü kapalı bir gönderme dışında bu tartışmadan bahsetmedi. Şi, Çin'in Latin Amerika ve Karayip ülkelerini “egemenliklerini ve bağımsızlıklarını savunmaları ve dış müdahalelere karşı çıkmaları” konusunda desteklediğini ifade etti. Şi, “1960'larda Panama Kanalı üzerindeki egemenliğini geri alan Panama halkını desteklemek için Çin'in dört bir yanında kitlesel mitingler düzenlendi” dedi.
