Müslüman ve demokratik sosyalist Zohran Mamdani New York’un yeni belediye başkanı oldu
ABD'nin en büyük kenti New York, tarihinin en dikkat çekici seçimlerinden birine sahne oldu. Demokrat Parti adayı Zohran Mamdani, oyların yüzde 50,3’ünü alarak 111. belediye başkanı seçildi. Associated Press’in verilerine göre, bağımsız aday olarak yarışan eski vali Andrew Cuomo yüzde 41,6 oyda kaldı. Cumhuriyetçi aday Curtis Sliwa ise yüzde 7,2 oy aldı.
Queensli 34 yaşındaki Mamdani, 1 Ocak’ta yemin ettiğinde son yüzyılın en genç belediye başkanı olacak. Aynı zamanda New York’un 400 yıllık tarihinde hem ilk Müslüman hem de ilk Güney Asya kökenli belediye başkanı unvanına sahip olacak. Düşük oy oranları ve yolsuzluk iddiaları nedeniyle yarıştan çekilen Eric Adams’ın yerini alacak.
Seçim, son on yılın en çekişmeli yarışlarından biri olarak kayda geçti. New York Seçim Kurulu’na göre kent genelinde 2 milyondan fazla kişi oy kullandı. Bu, 1969’dan beri görülen en yüksek katılım oldu.
Mamdani haziran ayındaki ön seçimlerde karizması, sosyal medya etkinliği ve New York’un barınma krizine odaklanan mesajlarıyla öne çıktı. Analistler, bu stratejinin Demokrat Parti içinde yeni bir siyasi model oluşturduğunu belirtiyor.
Zenginlere vergi
Kampanyasında 1 milyondan fazla koruma altındaki dairede kira artışlarını dondurma, ücretsiz otobüs ve evrensel çocuk bakımı hizmeti sağlama sözü verdi. Bu hizmetlerin şirketler ve yüksek gelirli bireylerden alınacak yeni vergilerle finanse edileceğini açıkladı. Şehirde ortalama kira 3.400 dolara yükselmiş, konut boşluk oranı ise yüzde 1,4’e gerilemişti.
Mamdani, ayrıca belediye başkanının şehir okulları üzerindeki kontrolünü kaldırmayı, ağır psikiyatrik kriz yaşayan bireylerle ilgili çağrılara yanıt verecek özel bir polis birimi kurmayı ve uygun fiyatlı gıdaya erişim için beş belediye marketi açmayı planlıyor.
Ancak sınırlı deneyimi iş çevrelerinde tedirginlik yarattı. Üç dönemdir eyalet meclisinde görev yapan Mamdani’nin yalnızca birkaç yasa teklifine sponsor olması, kurumsal kesimde soru işaretlerine neden oldu. Bu gruplar, eski vali Cuomo’yu destekleyen siyasi eylem komitelerine milyonlarca dolar aktardı. Bloomberg LP’nin kurucusu Michael R. Bloomberg de Cuomo’yu destekleyen komitelere katkı yaptı.
Mamdani’nin kampanyası, küçük bağışlarla fonlanan güçlü bir örgütlenme modeli üzerine kuruldu. New York’un kamu fonu eşleştirme sistemi sayesinde şehir sakinlerinden gelen her bir dolarlık bağış sekiz dolarla destekleniyor. Bu yöntem, genç seçmenlerin yoğun katılımını sağladı.
Seçim aynı zamanda Beyaz Saray’la ilişkilerin geleceğini de şekillendirecek. Başkan Donald Trump, Mamdani’yi “komünist bir deli” olarak nitelendirdi ve kente yapılacak fonların kesilebileceğini söyledi. “Mamdani kazanırsa New York tam bir ekonomik ve sosyal felakete dönüşür” ifadelerini kullandı.
Seçimden sonra Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson, “Bu sonuç, Demokrat Parti’nin radikal bir sosyalist partiye dönüştüğünün göstergesi” dedi. Ancak aynı gece, Virginia ve New Jersey’de ılımlı Demokrat adaylar seçim zaferi elde etti.
Farklı vizyonlar
Mamdani ve Cuomo, vergi ve polis politikalarında keskin farklılıklar sundu. Bu yönüyle yarış, Demokrat Parti içindeki ideolojik bölünmelerin yerel bir yansımasına dönüştü. Ayrıca Ortadoğu’daki çatışmalara ilişkin tutumlar da seçim sürecini etkiledi. Cuomo, İsrail’e destek açıklarken, Mamdani Hamas’a yönelik askeri operasyonları eleştirdi ve Filistinlilerin haklarını savundu.
Hükümet deneyimiyle öne çıkan Cuomo, seçmenlere “krizleri yönetebilecek ılımlı lider” mesajı verdi. LaGuardia Havalimanı’nın yenilenmesi ve Second Avenue metro hattı gibi projeleri hatırlattı.
Uganda doğumlu Mamdani, Oscar adayı yönetmen Mira Nair ile Columbia Üniversitesi profesörü Mahmood Mamdani’nin oğlu. Yedi yaşında New York’a taşındı, Bronx Science Lisesi ve Maine’deki Bowdoin College’da okudu. Müzik, sinema ve sosyal hizmet alanlarında çalıştıktan sonra siyasete yöneldi. 2018’de ABD vatandaşlığına geçti ve 2020’de Queens’in batısındaki bir bölgeyi temsil ederek eyalet meclisine seçildi.
Cumhuriyetçi aday Curtis Sliwa, Cuomo’yu kendisini yarıştan çekilmeye ikna etmeye çalışmakla suçladı. Seçim gecesi yaptığı açıklamada, “Bana 10 milyon dolara kadar rüşvet teklif edildi. Dünyanın en güçlü insanları bizi susturmak istedi” dedi. Cuomo ise suçlamaları reddetti ve “Bu tür girişimler yasadışıdır” yanıtını verdi.
