Trump Kanada siyasetini sarstı: Poilievre geride kaldı, Carney öne çıktı

Kanada Muhafazakâr Partisi lideri Pierre Poilievre, 2025’in başında ülkenin bir sonraki başbakanı olmaya en yakın isim olarak görülüyordu. Bir yılı aşkın süredir partisinin oy oranı, dönemin Başbakanı Justin Trudeau liderliğindeki Liberal Parti’ye karşı 20 puan farkla öndeydi. Ancak ABD Başkanı Donald Trump’ın başlattığı ticaret savaşı ve Kanada’yı ilhak etme yönündeki tehditleri, bu siyasi tabloyu tamamen değiştirdi.

Kısa sürede kamuoyunda vatansever bir tepki yükseldi. Mart ayında görevinden ayrılan Trudeau’nun yerine Liberal Parti’nin başına geçen Mark Carney, bu atmosferden doğrudan fayda sağladı. Anket platformu 338Canada’ya göre Muhafazakârlar şu anda Liberallerin 5 puan gerisinde.

Muhafazakâr stratejist Kory Teneycke, “Trump’tan gelen bu kadar büyük bir sarsıntı ve değişim karşısında seçim artık bir değişim değil, güvenli ellere teslim edilme yarışı hâline geldi” değerlendirmesinde bulundu.

Trudeau gitti, Carney yükseldi

Kanada ve İngiltere merkez bankalarının eski başkanı olan Carney, kendisini 2008 küresel finans krizi ve Brexit sürecinde edindiği yöneticilik deneyimiyle tanıtıyor. 13 Nisan’da Fransızca yayın yapan bir programa katılan Carney, “Krizlerle ilgili çok fazla deneyimim var. Durum zor ama zaten bu yüzden buradayım” ifadelerini kullandı.

Abacus Data’nın 16 Nisan tarihli anketine göre, seçmenlerin yüzde 43’ü Trump’a karşı durabilecek en iyi liderin Carney olduğunu düşünürken, yalnızca yüzde 36’sı Poilievre’in daha uygun bir lider olacağı görüşünde birleşti.

Poilievre’in Trump benzeri tarzı seçmeni böldü

Poilievre, 2022’de Muhafazakâr Parti liderliğine yükselirken, Trump’a benzer popülist temalar kullanmıştı. Covid-19 protestolarını desteklemiş, hükümeti küçültme, vergileri azaltma, iklim politikalarına son verme ve Kanada ordusunda “uyanıklıkla” (wokeism) mücadele vaadinde bulunmuştu. “Önce Kanada” gibi sloganları da Trump’ın söylemini çağrıştırıyordu.

Ekonomik sorunlara odaklanan Poilievre, Liberal Parti’nin enflasyon ve geçim sıkıntısı gibi temel meseleleri göz ardı ederek ilerici gündemlere yöneldiğini savunuyordu. Bu eleştirileri, on yıllardır hiçbir muhafazakâr liderin erişemediği düzeyde destek kazanmasını sağladı. Ancak Abacus Data CEO’su David Coletto, bu Trump benzeri kampanyanın geniş kitlelere ulaşmakta zorlandığını belirtti. Coletto, “Seçmenler onun Trump’a benzediğini düşünüyor ya da söyleme biçimi yüzünden ondan uzaklaşıyor” yorumunu yaptı.

Bu algıyı kırmaya çalışan Poilievre, son röportajlarında Trump’la arasındaki farkları vurguladı. 13 Nisan’da katıldığı bir podcast yayınında, “Gerçekten de ortak hiçbir yönümüz yok. O çok zengin bir ailede doğdu, ben ise çok mütevazı bir geçmişten geliyorum. Pek çok politikasıyla aynı fikirde değilim” dedi.

17 Nisan’daki liderler tartışmasında Carney’yi “Trudeau’nun bir kopyası” olmakla eleştiren Poilievre, artan yaşam maliyetlerine dikkat çekerek “Carney değişim değil. Justin Trudeau da tam olarak aynı sözleri verdi” ifadelerini kullandı.

Kampanyasını ekonomi temelli sürdüren Poilievre, Kanada’nın son 10 yılını “kayıp Liberal on yıl” olarak tanımladı. Liberalleri, halkın tepkisini çeken tüketici karbon vergisini geri alma planını kopyalamakla ve Muhafazakârların savunma harcamalarını artırma ile vergi indirimleri planlarını taklit etmekle suçladı.

Poilievre ayrıca Carney’i “küresel elit” olmakla suçladı. Bu ay başında Toronto yakınlarında yaptığı bir konuşmada, “Mark Carney gibi küresel elitler ve Liberaller, sanayi tabanımızı ABD’ye ve Çin’e peşkeş çekiyor, işçimizi yalnız bırakıyor” dedi.

Tıpkı Trump’ın 2016’daki kampanyasında olduğu gibi, Poilievre de mitinglerine gelen büyük kalabalıklarla övünüyor. Muhafazakâr Parti, 7 Nisan’da Alberta’nın Edmonton kentinde Poilievre’in konuşmasını 15 bin kişinin izlediğini duyurdu.

Gözler Trump’ta: Seçimin kaderini dış politika belirleyebilir

Poilievre’in seçim kaderi, bir anlamda Trump’ın atacağı adımlara bağlı olabilir. ABD Başkanı Kanada ürünlerine yönelik bazı gümrük tarifelerini sürdürse de odağını giderek daha fazla Çin’e çevirdi. Bu gelişme, Muhafazakârların lehine olabilir. Angus Reid Institute’un değerlendirmesine göre, Kanadalı seçmenler artık Trump’tan çok geçim derdine odaklanmış durumda.

Angus Reid Başkanı Shachi Kurl, “Tarife meselesi aylardır Kanadalıların zihninde bedava yaşıyor” ifadelerini kullandı. Kurl, “Ama artık yeni bir konu daha fazla yer kaplıyor: Bu tarifelerin aile bütçelerine etkisi” diye konuştu.