İlk Amerikalı Papa 14.Leo: Robert Francis Prevost kimdir?

Chicago doğumlu 69 yaşındaki Robert Francis Prevost, Katolik Kilisesi'ne Papa 14. Leo olarak önderlik edecek ve cinsel istismarla suçlanan rahiplere yönelik tutumu nedeniyle eleştirilen ABD'li ilk papa.

Bilinmesi gerekenler

• Prevost, papalık konklavının ikinci gününde sadece dört oylamadan sonra seçildi ve Papa Francis'in ölümünden iki haftadan fazla bir süre sonra papalığı üstlendi.

• Vatikan uzmanları 14. Leo'yu liberal eğilimli selefinden daha merkezci olarak değerlendirirken, CNN'in Vatikan analisti Elise Allen onun “sakin ve dengeli, eşitlikçi biri” olarak görüldüğünü ve “istisnai bir lider” olarak tanındığını belirtiyor.

• Papa olarak yaptığı ilk konuşmada 14. Leo, “köprüler kuran, her zaman herkesi kabul etmeye açık bir kilise” yaratma ihtiyacını vurguladı.

Arka plan

69 yaşındaki 14. Leo, Katolik Kilisesi'nin tarihindeki ilk Amerikan doğumlu papa. Dünya Savaşı gazisi ve Fransız ve İtalyan kökenli bir okul müfettişi olan Louis Prevost ile İspanyol kökenli bir kütüphaneci olan Mildred Martinez'in oğlu olarak Chicago'da doğdu. Louis Martín ve John Joseph adında iki erkek kardeşi var. Chicago Sun-Times'ın haberine göre ailesiyle birlikte Chicago'nun güney yakasında şu anda kapalı olan Aziz Mary of the Assumption kilisesine giderek büyümüş, annesi kilise faaliyetlerine aktif olarak katılmış ve kendisi de papaz yardımcısı olarak görev yaptı. 

Eğitimine Augustine Seminary Lisesi'nde ve ardından matematik eğitimi aldığı Villanova Üniversitesi'ne devam etti. Daha sonra Chicago'ya döndü ve Chicago Katolik İlahiyat Birliği'ne katılarak ilahiyat alanında yüksek lisans derecesi aldı, bu sırada yarı zamanlı matematik öğretmenliği yaptı ve bazı dönemlerde Chicago'daki Aziz Rita Lisesi'nde fizik öğretmeni olarak görev aldı. 

Chicago'da başlayan kariyerini denizaşırı ülkelere taşıyan Leo XIV, 1982'de kanon hukuku eğitimi almak üzere Roma'ya taşındı ve burada rahip olarak atandı. Roma'dan 1985 yılında Peru'ya gönderildi ve burada ülkenin kuzeybatısındaki Chulucanas Piskoposluğunu yönetirken 1987 yılında savunduğu doktora tezini hazırladı. 14. Leo, Chulucanas'tan Trujillo, Peru'ya taşındı ve sonraki on yılını burada yerel başpiskoposluğu yöneterek geçirdi. Chicago Augustinian Eyaleti'nin liderliğine seçildiği 1999 yılında Chicago'ya döndü ve 2001 yılında, seçildiği tarihte 2.000'den fazla rahipten oluşan bir dini tarikat olan Saint Augustine Tarikatı'nın Genel Bölümü'nün Başrahibi olarak art arda iki altı yıllık döneminin ilkine seçildi. 

Papa Francis'in kendisini Chiclayo Piskoposluk Bölgesi'nin havarisel yöneticisi olarak atamasıyla 2014 yılında Peru'ya döndü ve ertesi yıl piskopos olarak atandı ve Peru vatandaşlığına geçti. Francis onu 2023'te Vatikan'da yeni piskoposların atanmasını denetleyen güçlü bir pozisyon olan Piskoposlar Manastırı'nın başına atayana kadar ülkede kaldı ve aynı yıl Francis onu kardinal yaptı.

Güncel konulara dair düşünceleri ne?

Vatikan uzmanları, 14. Leo'nun Katolik Kilisesi'nde göç, savaşlar, iklim değişikliği, LGBTQ Katoliklerin dahil edilmesi, kilise liderliğinde kadınlar ve Francis'in açıkça eleştirdiği ABD’deki Donald Trump yönetimi de dahil olmak üzere birçok acil sorunla yüzleşmek zorunda kalacağını söylüyor. 14. Leo’nun LGBTQ konularında seleflerine kıyasla daha kucaklayıcı bir tutum sergileyen Francis'e göre nerede durduğu daha az net, ancak New York Times'ın haberine göre yeni Papa Peru medyasına “toplumsal cinsiyet ideolojisinin teşvik edilmesi kafa karıştırıcı, çünkü var olmayan cinsiyetler yaratmaya çalışıyor” dedi. 

2012 yılında piskoposlara hitaben yaptığı bir konuşmada, Batı medyasını “İncil'le çelişen inanç ve uygulamalara karşı halk arasında muazzam bir sempati beslemekte olağanüstü etkili” olmakla eleştirdi. 14. Leo, Francis'in papa olarak sürdürdüğü bir yasak olan kadınların papaz olarak atanmasına karşı olduğunu söyledi. 

Cinsel istismar tutumu tartışma yarattı

Yeni Papa cinsel istismar skandalları Katolik Kilisesi'ni çalkalarken, birçok vakada rahiplere karşı yapılan suçlamaları kötü idare etmekle suçlanıyor. Peru'da üç kadın, 14. Leo’nun daha önce yönettiği Chiclayo Piskoposluğunu, reşit olmadıkları dönemde kendilerine cinsel tacizde bulunduğunu söyledikleri bir rahibi cezalandırmamak ve örtbas etmekle suçladı. Piskoposluk ise 14. Leo’nun herhangi bir suiistimale karıştığını reddetti. Bir başka olayda, 2000 yılında 14. Leo Chicago Augustinian Eyaletini yönetirken, reşit olmayan çocuklara cinsel istismarda bulunduğu tespit edilen bir rahibin bir Katolik ilkokulunun yakınındaki bir manastırda kalmasına izin verilmiş ancak Vatikan kararı alanın 14. Leo olduğunun doğru olmadığını açıklamıştı.