Çin’e karşı nadir toprak elementleri hamlesi: ABD, Avustralya ile anlaşma imzaladı

ABD Başkanı Donald Trump, Avustralya Başbakanı Anthony Albanese ile Amerika'nın nadir topraklar ve diğer kritik minerallere erişimini artırmayı hedefleyen tarihi bir anlaşma imzaladı. Bu anlaşma, Çin'in ana metallerin tedarik zincirleri üzerindeki sıkı kontrolüne karşı bir önlem olarak görülüyor. İki hükümet, Avustralya'daki madenler ve işleme projelerine ortak yatırım yapacak, bu sayede elektrikli araçlardan yarı iletkenlere ve savaş uçaklarına kadar gelişmiş teknolojilerde kullanılan hammaddelerin üretimi artırılacak. Albanese, iki liderin Beyaz Saray'daki toplantısında, Avustralya'nın "hazır durumda olan 8,5 milyar dolarlık bir projeye sahip olduğunu" söyledi. Trump ise, "Bir yıl içinde o kadar fazla kritik mineral ve nadir toprak maddesi elde edeceğiz ki bunlarla ne yapacağınızı bilemeyeceksiniz" dedi.

ABD, Çin'in Trump'ın ticaret saldırısına karşılık olarak bu yılın başında nadir topraklar üzerindeki ihracat kısıtlamalarını artırmasıyla birlikte, Çin ile uzun süredir nadir topraklar konusunda bir çekişme içinde. Çin bu kısıtlamaları daha da genişletti. Tedariklerin daha da sıkılaşma olasılığı, alternatif üretim kapasitesinin inşa edilmesi için Amerikan çabalarına ivme kazandırdı ancak sektör yöneticileri ve analistler, madenler ve rafinaj tesislerinin yerine koymanın hızlı olmayacağı konusunda uyarılarda bulunuyor.

Liderler, anlaşmanın nadir topraklar elementleri ve diğer kritik minerallerin Avustralya'da işlenmesini içereceğini belirtti. Albanese, Avustralya'nın bu çabaları genişletme kapasitesine sahip olduğunu ekledi. ABD ve Avustralya, "haksız ticaret uygulamalarından" korunmak için kendi iç pazarlarını koruma sözü verdiler; bu, anlaşmanın metnine göre "fiyat tabanları veya benzer önlemler" gibi ticaret standartlarını içerecek.

"ABD doğru ortaklar bulmaya çalışıyor"

Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'nden kritik mineraller uzmanı Gracelin Baskaran, telefonla yaptığı açıklamada, "Bugünkü açıklama, ABD'nin kritik mineralleri yalnızca kendi başına çözmeye çalışmadığını, doğru ortakları bulmaya çalıştığını gösteriyor. Bu, iki büyük Batı ülkesi arasında gördüğümüz en önemli ikili mineraller işbirliği" ifadelerini kullandı. 

Avustralya Başbakanı Albanese, ABD ile Avustralya'nın gelecek altı ay içinde ilk projelere 1 milyar doların üzerinde yatırım yapacaklarını söyledi. Diğer projeler de her iki ülkede hayata geçirilecek. Ancak anlaşmada, bu finansmanı hangi kuruluşların sağlayacağına dair ayrıntı verilmedi.

Nadir toprak elementleri, kritik minerallerin bir alt kümesini oluşturuyor ve bu geniş grup, ABD'de onlarca metal içeriyor. Çin, ihracat kısıtlamalarından önce bile galyum, germanyum ve antimon gibi önemli hammadde tedariklerine kısıtlamalar getirmişti. Pentagon, anlaşma çerçevesinde, Batı Avustralya'daki yıllık 100 ton kapasiteli Alcoa-Sojitz galyum rafinerisinin inşasına yardımcı olacak. 

Çin'in kısıtlamaları ekonomileri sarstı

Bu görüşme, Albanese'nin Beyaz Saray'ı ziyaretinin, Trump'ın yeniden iktidara gelmesinin ardından gerçekleştirdiği ilk ziyaret olma özelliği taşıyor. Avustralya lideri, ülkesinin mineral zenginliğini bir kaldıraç olarak kullanarak ABD ile ilişkilerini güçlendirmeye çalışıyor. Çin'in nadir toprak elementlerine getirdiği ihracat kısıtlamaları, dünya çapında ekonomileri sarstı ve geçen hafta ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, müttefiklerin birleşik bir yanıt için görüşmelerde olduklarını belirtti.

Dünyanın dördüncü en büyük nadir toprak rezervlerine sahip olan Avustralya, uzun zamandır yarı iletkenler, savunma teknolojisi, yenilenebilir enerji ve diğer sektörler için kritik olan tedariklerde Çin'e alternatif olarak kendini konumlandırmaya çalışıyor. Ülke, aynı zamanda Lynas Rare Earths aracılığıyla Çin dışındaki tek ağır nadir toprak elementi üreticisinin merkezi.